برج طغرل شهرری یادگاری ‪ ۸۰۰‬ساله از دوره سلجوقیان

بنای زیبای برج طغرل با ‪ ۸۰۰‬سال قدمت آرامگاه طغرل بیک شاه ایران در دوره سلجوقی است که از ویژگیهای معماری این دوره بهره جسته و دور از گزند مغولان در ...

زهرا رشیدیجمعه 21 مرداد 1390 | 14 سال پیشبنای زیبای برج طغرل با ‪ ۸۰۰‬سال قدمت آرامگاه طغرل بیک شاه ایران در دوره سلجوقی است که از ویژگیهای معماری این دوره بهره جسته و دور از گزند مغولان در حمله به ایران بلند قامت و استوار در شهرری خودنمایی می‌کند. برج طغرل در شرق گورستان ابن بابویه در شهر ری قرار دارد که در سال 1310 با شماره 147 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است. این بنا با ارتفاع حدود ‪ ۲۲/۵‬متر، بدون سقف و در موقعیت ‪ ۳۵/۳۶/۱۳‬درجه عرض جغرافیایی و ‪ ۱۵/۲۶/۵۴‬درجه‌طول جغرافیایی در میانه باغی مصفا قرار دارد. پلان برج آرامگاهی از درون مدور و از بیرون دارای ‪ ۲۲‬ترک داخل می‌باشد که علاوه بر استحکام به زیبایی بنا نیز افزوده است. این برج شبیه عقربه‌های ساعت بوده و می‌توان از روی تابش آفتاب روی کنگره‌های آن زمان را تشخیص داد. در ضلع شمالی و جنوبی برج دو سردر با معماری طرح رازی ساخته شده است و تقریباً تا ارتفاع 4 متری برج دیوارها به صورت توپ تا قطر دیوارهای حدود 1.5 متر تشکیل شده و دیوارهای بالای ارتفاع 4 متر به صورت تو خالی طراحی شده و وسط آن پلیکانی وجود دارد که درب آن در همان ارتفاع در ضلع شمالی بنا خودنمائی می‌کندکه رابطی بین قسمت‌های تحتانی و فوقانی برج می‌باشد. درب‌ها و قوس‌های رازی که فشار فوق‌العاده‌ای را تحمل می‌کند و تو خالی بودن دیوارهای فوقانی به استحکام بنا کمک کرده و جنس خشت به کار رفته در برج که از زاج و خاک و سفیده تخم مرغ است بر استحکام آن می‌افزاید. از ویژگی‌های جالب و منحصر به فرد این برج، کاربرد آن به عنوان یک ساعت آفتابی عظیم است. بدین صورت که ترک-های دور تا دور برج به گونه‌ای طراحی شده که با طلوع آفتاب در سمت شرق بنا، کم‌کم یکی از کنگره‌ها روشن می‌شود و آفتاب به درون آن می‌تابد. با گذشت نیم ساعت از طلوع خورشید، نصف کنگره روشن می‌شود و با گذشت یک ساعت از طلوع خورشید، یک کنگره به طور کامل روشن می‌شود. به همین ترتیب با گذشت دو ساعت دو کنگره و با گذشت سه ساعت سه کنگره روشن می‌شود، تا اینکه لحظه‌ای فرا می‌رسد که خورشید روی نصف النهار منطقه و در بیشترین ارتفاع خود از افق قرار می‌گیرد. در این هنگام خورشید دقیقاً بالای سر در جنوبی برج قرار می‌گیرد، زیرا درب‌های برج کاملاً شمالی جنوبی بوده و روی نصف‌النهار واقع است. براساس طرح‌های موجود در اسناد تاریخی و برخی اظهار نظرهای سیاحان و پژوهشگران، این بنا سابقا از بیرون دارای تزیینات و کتیبه‌ای به خط کوفی در قسمت فوقانی بود که در قرون گذشته از بین رفت. از لحاظ تاریخی براساس ساختار و سبک بنا و نیز شواهد و قرائن موجود تاریخی، می‌توان برج طغرل را به نیمه دوم قرن ششم هجری متعلق دانست. برج طغرل در سال ‪ ۱۳۰۱‬هجری قمری درحالی که بخش قابل توجهی از قسمت فوقانی آن تخریب شده بود به فرمان ناصرالدین شاه قاجار به زیبایی تمام مرمت و بازسازی شد. در پیشانی سر در ورودی برج طغرل کتیبه‌ای از سنگ مرمر متعلق به همین دوره به چشم می‌خورد که از تاریخ بازسازی این برج به دستور ناصرالدین شاه و به خاطر ارادت وی به طغرل بیک خبر می‌دهد. مصالح این اثر تاریخی در نما و سطوح داخلی آجر و به صورت رگ چین ساده است، دو ردیف مقرنس کاری با آجر نیز در قسمت فوقانی بنا در آن قسمت بیرونی به چشم می‌خورد. پوشش بیرونی سقف برج براساس شواهد و مدارک تاریخی و با مقایسه بناهای تاریخی مشابه هم عصر از نوع طاق رک (مخروطی) بوده، که درحال حاضر اثری از آن موجود نیست. در این میان علاوه بر ذوق و هنر معماری موجود در برج و محوطه اطراف آن، مقبره استاد محیط طباطبایی بر غنای بیش از پیش برج می‌افزاید. در سال ‪ ۱۳۷۱‬به پاس خدمات علمی و فرهنگی استاد سیدمحمد محیط طباطبایی از مشاهیر فرهنگ و ادب معاصر ایران، پیکرش در شمال مجموعه تاریخی برج طغرل به خاک سپرده شد. وی مطالعات و تحقیقات مفصلی راجع به این اثر تاریخی و شخصیت مدفون در آن که به اعتقاد وی "ابراهیم الخواص" نام دارد، انجام داد. اوایل دههٔ 70 بار دیگر این بنا مورد بازسازی قرار گرفت و بطور جدی در نیمهٔ سال ۱۳۷۷ آغاز و در زمستان ۱۳۷۹ به پایان رسید.دسته‌بندی دژها ، قلعه‌ها ، برج و مناره‌ها تهران کلید‌واژه برج طغرل شهرری یادگاری ۸۰۰ساله دوره سلجوقیان 81K بازدید

مهدی مخلصیانقلعه سپید ندوشنهنگامی که وارد شهر ندوشن شوید، از دور قلعه زیبایی را بالای تپه‌ای خواهید دید. این قلعه کوچک قلعه سپید یا سپیده یا سفیده نام دارد.

مهدی مخلصیانقلعه خرانقاگر از میبد حدود ۶۰ کیلومتر در جاده‌ای که به سمت طبس می‌رود برانیم، به روستای زیبایی می‌رسیم که خرانق نام دارد. روستای زیبایی که در دشتی وسیع در کنار ارتفاعاتی نه چندان بلند جای گرفته و با کاروانسرا و قلعه‌ای بسیار زیبا خودنمایی می‌کند.

علیرضا کورش لیتپه میل یا آتشکده ریتپه ميل يا آتشكده ری، مهمترين اثر و بنای باقيمانده از عهد ساسانی است كه بقايای اين بنای عظيم برفراز تپه ای به نام تپه ميل در 12 كيلومتری جنوب شرقی شهر ری به طرف ورامين و در روستای قلعه نو قرار دارد.

مهدی مخلصیانارگ فورگدرباره روستای فورگ و ارگ آن اندکی پیش از سفرم خواندم و شنیدم. اما شنیدن کی بود مانند دیدن! فورگ روستایی از در بخش درمیان از استان خراسان جنوبی است که در بلندترین نقطه آن ارگی زیبا ساخته شده است.

مهدی مخلصیانبنای مسعودیه تهراندر مرکز تهران و در لابه لای شلوغیها و ترافیک همیشگی آن، بنایی قرار دارد که با ورود به آن، این شهر شلوغ و زشتی‌هایش را فراموش می‌کنید. این بنای زیبا بنای مسعودیه یا عمارت مسعودیه است که در میدان بهارستان، خیابان ملت جای دارد.

بابک ارجمندیقلعه کنگلو معروف به عقاب مازندرانعقاب مازندران یا قلعه کنگلو یادگاری اساطیری

دریاچه کویر قلعۀ قدیمی ایراجاز دیگر مناطق دیدنی و تاریخی این منطقه می‌توان به قلعه‌ای قدیمی که روی ارتفاعات این روستا استوار است، اشاره کرد.

دریاچه کویر قلعۀ ساسانی گرمهیکی از مناطق گردشگری گرمه، قلعه‌ای قدیمی ساخته‌شده از گل، خشت و سنگ است.

دریاچه کویر قلعۀ بیاضهقلعۀ بیاضه یکی از کهن‌ترین قلعه‌های منطقه و در ردیف حصارها و دژهای قابل توجه در ایران است.

دریاچه کویر قلعۀ انوشیروان عادلقلعه جندق یا قلعۀ انوشیروان عادل از بناهای تاریخی شهر جندق و تنها قلعۀ مسکونی در ایران کنونی‌ست.

دریاچه کویر قلعۀ کرشاهی، کارشاهی یا قلعه سرداراین بنا بین رشته‌کوه سفیدآب و ملک صدرا واقع شده، در زمان قاجار توسط نایب حسین کاشی ساخته شده

مهرداد زینلیانآسورروستایی در دل ارتفاعات سر به فلک کشیده البرز مرکزی

نادر چقاجردیبرج میلاد در شببرج میلاد در شب

نادر چقاجردیمیل اژدهابنای سنگی میل اژدها که به نام های دیمه‌ میل و میل آزاد نیز نامیده می شود بنایی ساخته شده از ۱۶ ردیف سنگهای بزرگ تراشیده شده به شکل مکعب مستطیل بوده که بر دامنه تپه ای سنگی در ۵ کیلومتری غرب (جنوب غربی) شهرستان نورآباد و در نزدیکی راه این شهر به روستای آهنگری واقع شده است.

نادر چقاجردیغار رودافشاندهانه غار رود افشان بر بالای ارتفاعات جنوب شرقی روستای رود افشان در ارتفاع تقریبی 1920 متر از سطح دریا در دامنه کوه روبروی پارکینگ قرار داشته و به دهان نهنگی عظیم الجثه میماند که برای بلعیدن شما گشوده شده است.

نادر چقاجردیقلعه کرشاهیقلعه کرشاهی یکی، از کامل‌ترین و مستحکم‌ترین قلعه‌های دفاعی فلات ایران، در شمال شهر بادرود و شرق شهر ابوزیدآباد از توابع کاشان قرار دارد.