فریمان، زیستگاه کهن خراسان

فریمان، زیستگاه كهن خراسان شهرستان فریمان از شهرستان‌های استان خراسان رضوی می‌باشد. مرکز این شهرستان شهر فریمان است. قلندرآباد، سفیدسنگ و فرهادگرد...

مهدی کهترپور دوشنبه 22 بهمن 1386 | 17 سال پیشفریمان، زیستگاه كهن خراسان شهرستان فریمان از شهرستان‌های استان خراسان رضوی می‌باشد. مرکز این شهرستان شهر فریمان است. قلندرآباد، سفیدسنگ و فرهادگرد دیگر شهرهای آن هستند. در سال ۱۳۸۵، این شهرستان تعداد ۸۷٬۲۶۶ نفر جمعیت داشته است. فریمان در 75 كیلومتری شهر مشهد واقع شدهاست. این شهرستان با 3325 كیلومتر مربع وسعت از شمال و شمال غربی به مشهد، از شرق به تربت جام و از جنوب به تربت حیدریه محدود می شود. ارتفاع آن از سطح دریا 1405 متر است و دارای دو بخش مركزی و قلندرآباد و دهستان های فریمان، سنگ بست، بالابند و قلندرآباد است. دو رشته كوه در اطراف فریمان قرار دارد كه بلندترین آنها كوه كیلاق با 2942 متر ارتفاع است و كوه بی بی غیب با ارتفاع 2881 متر، قطار النگ با ارتفاع 2605 متر و كوه دال با ارتفاع 2219 متر در زمره بلندترین قلل این شهرستان به شمار می آیند. در این منطقه رودخانه های فریمان، سنگ بست، قلندرآباد، كلاته منار و براشك جریان دارند و پوشش گیاهی آن شامل درختان ارس، پسته و گونه های گون، درمنه، قیاق گل بنفشه و ... است. در مجموعه حیات وحش شهرستان فریمان حیواناتی همچون قوچ، آهو، كل، خرگوش و پرندگانی نظیر كبك و تیهو زندگی می كنند كه این خود از آب و هوای مساعد این منطقه حكایت دارد. پیشینه و معرفی شهرستان : ایالات خراسان در دوره اسلامی از چهار بخش به اسامی ربع بیشابور , ربع هرات , ربع مــرو و ربع بلخ تشكیل می گردید. بخش ربع نیشابور در قسمت شمال استان خراسان واقع شده بود و به خراسان شمالی معروف بود . این سه بخش از سه بخش دیگر مورد توجه پارتها قرار گرفته و قسمت عمده سكونت در ایالات خراسان را تشكیل می داد . فریمان نیز در این بخش قرار داشته كه مورد توجه پارتها قرار گرفته بود . 1- الف : جغرافیای تاریخی شهرستان فریمان قبل از سال 1313 فریمان fariman: نام یكی از بخشهای تابعه شهرستان مشهد محدود است از طرف خاور به بخش تربت جام و بخش سرخس . از باختر به كوههای جلگه رخ بخش كدكن و بخش حومه شهرستان تربت حیدریه از جنوب به كوههای بیزكی و باخرز و كوه طرقی از شمال به دهستان اردمه از بخش طرقبه منتهی می شود . موقعیت بخش كوهستانی هوا معتدل آب از چشمه سار و قنوات تأمین محصولات عمده غلات تریاك و انواع میوه جات زیره سبزینه بوده است در این سالها بیشتر مردم به زراعت و كسب مالداری ، صنایع دستی زنان قلیچه و كربالی بافی مشغول بوده اند . راههای عمده مشهد تهران و مشهد هرات از این بخش عبور می نمایند . بخش فریمان از چهار دهستان بنام پیوه ژن – احمدآباد – سرجام – پایین ولایت دهستان مركزی كه شامل 1373 آبادی بزرگ و كوچك است تشكیل می شود . شهر فریمان قیل از سال 1313 یك قریه بی اهمیت 200 خانواری و مسكن طوایف بربری و تیموری بوده كه زندگانی ایلاتی و چادرنشینی داشتند . 1-1 شهرستان فریمان از سال 1313 به بعد : از سال 1313 به بعد بواسطه موقعیت طبیعی كه داشت مورد توجه رضاخان قرار گرفت . اولین اقدام رضاخان تعمیر بند فریمان كه در 11 كیلومتری جنوب شهر واقع شده بود و دومین اقدام و بهسازی شهر با اسلوب جدید بوده است كه بعضی از بناهای كه احداث گردیده عبارتند‌ : چهار دستگاه ، عمارت بسیار زیبا كه با بهترین ساختمان تهران برابری می كند. 1. ساختمان شهرداری 2. شهربانی 3. دارائی 4. مهمانخانه طوس و پنچ خیابان شرقی و غربی و 6 خیابان شمال جنوب كه موازی و عمود بر هم می باشد . توضیح اینكه خیابان شرقی و غربی خیابان جای پهلوان ، كاخ ، انوری ، منوچهری خیابانهای شمال جنوبی خیابان سوم اسفند ، فرخی ، فردوسی شاهپور سعدی ، خیام علاوه بر آن ساختمانهای هنرستان . دبیرستان ، دبستان، بانك ملی ، سینما و شركت قماش و آتش نشانی در دروازه قدیم مشهد (ورودی به فریمان) نیز از جمله این دسته است كه هنوز هم بناهای یاد شده مورد استفاده می باشد . وضعیت و ترتیب ساختمانهای این شهر در خلل تو جهات رضاخان بطوری پیشرفت كرده بود كه با بهترین شهرها برابری می كرد . استاد دكتر علی شریعتی در این مورد مینویسد : در 75 كیلومتری شرقی شهر مشهد بر سر راه مشهد به هرات شهر جالبی وجود دارد بنام فریمان این شهر در دوران بیست ساله بنیان شده و تعداد بیست ده در پیرامون این شهر جزء املاك خالصه شد و در ده فریمان بنیان شهری بسیار مدرن را با اسلوب علمی شهرسازی ساختند و هر اداره ای در مشهد موظف گردید ساختمان اداره همانند را در فریمان بسازد و بدین ترتیب در مدت كوتاهی شهری كاملاً نو با ساختمانهای زیبا و رستورانی بسیار بزرگ و مجهز و خیابان كشیهای منظم بوجود آمد ولی پس از شهریور 20 تپ تند فریمان ناگهانی فرونشست و چنان شهر فراموش گردید و خیابانها به ویرانی افتاد كه شهر چند ساله بخرابه های چند هزار ساله میمانست . شهرستان فریمان پس از پیش آمد شهریور 1320 : این شهر رو به ویرانی گذاشته و جمعیت آن متفرق كارخانه ، قالی بافی و نجّاری و شده و آسیاب موتوری كه در جنوب بند فریمان تصب شده بود سوخته و بناهای نوساز حالی از سكنه ، عمارت های زیبا كه برای روستائیان ساخته شده بود محل نگهداری احشام گردید و هنرستان زیبا محل كبوتران گردید و قسمتی از شهر كه لوله كشی بوده از بین رفت . شهرستان فریمان طبق اطلاعات سال 1320 دارای 101 باب مغازه های مختلف دارای ادارات دولتی منجمله : شهردای ، بخشداری ، ژاندارمری ، دارایی ، شهربانی ، ثبت املاك و آمار ، دفاتر ازدواج و طلاق ، دبیرستان ، دبستان و ادارة املاك كشاورزی بوده است .در هر حال پیشینة این شهرستان با وجود ارتفاعات دال كه گویا یاد آور نبرد رستم و اسفندیار است و نیز شاهان گرماب كه روایت است لشكر كفر و اسلام در آنجا با هم نبرد كرده اند و سایر موضوعات همه و همه چه افسانه و چه وقایع تاریخی نشانگر نوعی وجود انگاره ها و باور داشته های انسانهای بسیار مهربان این ناحیه است . 1 - 2- وجه تسمیه و نامگذاری شهرستان فریمان : فریمان در زمان صفویه و قاجاریه جزو املاك سلطنتی بوده است كه در مورد كلمة فریمان در فرهنگ جغرافیای ایران چنین نگاشته شده است : واژة فّر با تشدید ، ریشه اوستایی و پهلوی دارد و به معنی شكوه و جلال و فروغ خدایی آمده است . فری بی تشدید مخفف آفرین به معنی مدح و ستودن به كار می رود و مان صیغة امر از فعل ماندن است . بنا بر این واژة فریمان ، مركب از دو كلمه فری و مان می باشد . یعنی با شكوه و جلال بمان . به نقل از كتاب شرح سفری به ایالت خراسان و شمال غربی افغانستان ، جلد اول ، وجه تسمیة فریمون را به این طریق بیان می كند كه : در واقع این سد به دست شخصی به نام فریدون بنا شده كه گفته می شود شاهی بوده است ولی اكنون این نام به فریمون تغییر یافته . بر اساس شواهد و ادلّه موجود فر یمان در طی تاریخ پر فراز و نشیب خود زیر مجموعة نیشابور بوده است . حملات غُز و قتل و غارت آنها وهجوم خانمان بر انداز چنگیز خان باعث افول نیشابور و به تبع گرایش فریمان به طوس كه محل حكمرانی مغولان بود گشت و آخرین رشته های پیوند فریمان و نیشابور ظاهراً با حملات افغانها از هم گسست . پیشینه تاریخی شهر فریمان یكی از قدیمی ترین زیستگاههای خراسان بوده و مصداق آن تپه ها و محوطه های تاریخی است كه از هزاره چهارم قبل از میلاد مسیح تا اواخر دوره اسلامی در این شهرستان وجود دارد. فریمان در گذشته همواره از وقایع تاریخی نیشابور متاثر بوده به زعمی كه این منطقه اسفنج یا اشبند نامیده شده است كه از مضافات نیشابور كهن بوده است. مركز آن فرهاد گرد یا ده فرهاد بود كه اكنون در 15 كیلومتری غرب شهر فریمان قرار دارد. همچنین كاروانسرای فریمان در راه یكی از انشعابات جاده ابریشم كه سنگ بست را به هرات اتصال می داد قرار داشت. سنگ بست به سبب موقعیت ممتازش بركنار جاده ابریشم و قرار گرفتن در تقاطع راههای پنجگانه: مرو، هرات، قهستان نیشابور و توس بسیار مورد توجه و با اهمیت بود. این اهمیت چنان زیاد بود كه ارسلان جاذب سپه دار توس در دوره غزنوی در این مكان كاروانسرای بزرگی ساخت و آخرالامر در جوار همان عمارت به خاك سپرده شد. در حال حاضر آثار تاریخی سیاحتی فراوانی در این شهرستان به جای مانده است. بنای تاریخی مذهبی عشق آباد بنای عشق آباد در 10 كیلومتری غرب فریمان و در روستای عشق آباد واقع است و مرقد سید نظام الدین از نوادگان امام سجاد(ع) در آنجا قرار دارد. این مزار مربوط به دوره تیموری است ولی شالوده اصلی بنا به دوره ایلخانی و حتی سلجوقیان مربوط می شود. این بنا دارای ایوان نسبتاً بزرگی است كه به سمت شرق ساخته شده و تزئینات رسمی بندی و گچی زیبایی سقف ایوان را مزین كرده است. در سمت چپ ایوان این بنا با استفاده از آجر كلمه محمد (ص) به صورت مشبك و در قسمت راست آن كلمه علی(ع) نقش بسته است. رباط سنگ بست این رباط به فاصله كمی از مقبره ارسلان جاذب میلی منسوب به ایاز قرار دارد كه در متون تاریخی از وی به عنوان مقرب دربار سلطان محمود غزنوی یاد شده است. بنای آجری میل ایاز بر روی صفحه ای چهار ضلعی ساخته شده است و در ساختار داخلی آن 101 پله تعبیه شده است. نمای بیرونی میل ایاز با آجر كاری مضاعف پوشش یافته است. بخش فوقانی میل با كتیبه آجری به خط كوفی معقلی آراسته شده است. این بنا را حمدالله مستوفی به امیر علی شیر نوایی نسبت داده كه بر روی ویرانه های بنایی از ارسلان جاذب والی توس و در دوره غزنوی ساخته شده است. رباط سنگ بست با نقشه مستطیل دارای برجهای دیده بانی و نگهبانی است. نیم برجهایی برای تقویت دیوارهای اصلی و مرتفع آن وجود دارد. سر در ورودی این بنا شباهتی بسیار با كاروانسرای مهیار در اصفهان دارد. فضای داخلی رباط در حیاط مركزی مشتمل بر حجره ها و اتاقهای ویژه اقامت كاروانیان و اصطبل است. رباط تاریخی فریمان بنای اصلی این كاروانسرا مربوط به دوره صفویه است. این كاروانسرا از جمله كاروانسراهایی با پلان مربع است كه دارای قوسها، درگاهی ایوان ورودی و سایر ویژگیها است. احتمالاً این بنا در دوره های بعدی هم مورد مرمت و بازپیرایی قرار گرفته است. قسمتهای داخلی این بنا شامل حجره ها ، اصطبل ، هشتی ورودی و حیاط مركزی است و نمای بیرونی آن دارای چهار برج است. این رباط در محدوده شهر فریمان قرار دارد. مزار بی آبه این مزار در فاصله 27 كیلومتری جنوب فریمان و در روستایی به همین نام واقع شده است. طرح كلی این بنا چلیپایی است به طوری كه در میانه آن یك فضای مربع شكل به ابعاد690 690x سانتیمتر قرار گرفته و در هر چهار طرف آن ایوانی ایجاد شده است. این بنا فاقد كتیبه است ولی احتمال ساخت چنین مزاری در سده های نهم تا یازدهم هجری به واسطه روی كارآمدن صفویان و گسترش مذهب تشیع بیشتر است. ایوان رزمگاه این بنا در فاصله 52 كیلومتری فریمان و در روستایی به نام رزمگاه واقع شده است و براساس مستندات تاریخی محل مبارزه رستم و اسفندیار است. این بنا كه اكنون تنها ایوان آن به جای مانده شامل یك بنای مربع (گنبد خانه) و ایوان متصل به ضلع قبله آن بوده است. در مجموع طرح معماری و تزئینات و قاب بندی های گچی باقی مانده در زیر ایوان بنا، قابل مقایسه با سنت معماری خراسان در سده های هشتم تا یازده هجری است. مقبره ارسلان جاذب و میل ایاز این مقبره مربوط به ارسلان جاذب والی و سپهسالارتوس و یكی از دو سردار سلطان محمود غزنوی است كه در مدخل جنوبی دشت توس در محل سنگ بست رباطی بنا نهاد و گورخود را نیز در میان آن رباط ساخت سال 419 ه.ق یا 420 ه.ق وفات یافت و در همان مكان به خاك سپرده شد. این بنا از بناهای ارزشمند قرون اولیه اسلام در خراسان است كه به صورت چهار اطاقی تبدیل به هشت ضلعی شده و سپس گنبد آجری زیبایی از نوع یك پوش بر فراز آن قرار گرفته است. فضای داخلی آن با رنگهای مختلف و نقوش هندسی، كتیبه كوفی و گچبری زینت یافته است و گوشواره ای مشبك پا كار گنبد، و آجر چینی خفته و راسته بنا، خط كوفی معقلی زیر گنبد و تكرار كلمه محمود در آن از ویژگی های این بنا است. برج دیده بانی بند فریمان این برج در فاصله اندكی از بند فریمان و در ضلع شمال شرقی سد فریمان بر روی تپه ای نه چندان مرتفع قرار گرفته است. این برج به صورت مدور ساخته شده و فانوس های دریایی را در ذهن تداعی می كند و مربوط به دوره پهلوی اول است و سبك معماری بسیار زیبایی دارد. در بالای برج و در قسمت نگهبانی 4 پنجره در چهار جهت اصلی تعبیه شده است كه دیده بانی تا دوردستها را میسر می ساخته است. منزل و موزه شهید مطهری در میان بناهای تاریخی فرهنگی شهرستان فریمان مكان زندگی پربار استاد مطهری از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در گذشته این خانه باغی با وسعت حدود 3700 متر مربع را به خود اختصاص می داد كه از مجموع زیر بنای قدیمی آن تنها حدود 120 متر شامل دو اتاق، هال و پذیرایی و فضای بهارخواب (تراس) برجای مانده است. موزه شهید مطهری پس از تكمیل كارهای مرمتی به مناسبت بزرگداشت هفته میراث فرهنگی و روز جهانی موزه در 28 اردیبهشت ماه 1382 گشایش یافت. هم اكنون در این موزه بیش از یكصد جلد از آثار استاد، لوازم شخصی، یادداشتها و تصاویر وی در معرض دید قرار دارد. بافت قدیم فریمان (چهاردالان) بافت قدیم فریمان شامل بناهای متعددی است كه در دوره پهلوی اول توسط مهندسان آلمانی ساخته شده است و جزو نخستین سازه های بتنی در ایران به شمار می رود. در حال حاضر اكثر این بناها در تملك ادارات شهرستان فریمان است و شامل، ساختمان شهرداری، بنیاد شهید، فرماندهی انتظامی و اداره مالیات و امور دارائی در مركز بصورت قرینه و ساختمانهای بانك ملی، قند و شكر، اداره كشاورزی، دبیرستان بهشتی چهاردالان، آبخوری نوبخت، دادگستری و ورودی های فریمان می شود كه همگی مربوط به دوره پهلوی است. باغ ملی فریمان این باغ بزرگترین باغ ملی استان است و عوارض معماری بكار رفته در فضای ورودی شامل ستونهای پیوسته در ورودی غربی و سبك دیوارهای آن كه مربوط به دوره پهلوی اول است آنرا در زمره منحصر بفردترین باغهای ملی كشور در آورده است. این باغ در هسته مركزی شهر قرار گرفته و محلی دلنشین برای استراحت مسافران و گردشگران به شمار می آید. عمارتی در وسط این باغ قرار گرفته كه همزمان با باغ ملی ساخته شده ولی در سالهای گذشته تغییراتی در نمای آن صورت گرفته است. بندر تاریخی فریمان یكی از جاذبه های گردشگری و آثار تاریخی سیاحتی خراسان بندر فریمان است كه فریمان را به قطب گردشگری شرق خراسان مبدل ساخته است. سد (بندر) در 10 كیلومتری شهر فریمان واقع است و بنای اولیه آن به عصر مغول و به روایتی به دوران صفوی برمی گردد. این سد یك بار در زمان عین الدوله مرمت و سپس در زمان پهلوی و اخیراً هم ارتفاع آن افزایش یافته است. این سد دستخوش حوادث طبیعی زیادی بوده است گویا سطح اولیه بستر آن آجرفرش بوده كه براثر رسوب و گل ولای زیادی پوشیده است ارتفاع كنونی این سد 20 متر است و دارای پشت بندهای آجری بسیاری مستحكمی است. آبگرم شاهان گرماب آبگرم شاهان گرماب در بخش قلندر آباد شهرستان فریمان و در دهستان سفیدسنگ واقع شده است. فاصله این آبگرم تا شهرستان فریمان حدود 57 كیلومتر است و آب آن زلال، بی بو و بیرنگ با حدود 48 درجه حرارت و فاقد گوگرد و آمونیاك و شوره است. اثر درمانی این آب بر روی امراض پوستی مربوط به گوگرد نیست بلكه مربوط به سیلیكات آن است و چون از نظر كمی، املاح زیادی ندارد نوشیدن آن بی ضرر بوده و برای معالجه سنگهای مجاری ادرار و بیماری اگزما فوق العاده مفید است. برابر مستندات، این بنا دارای كتیبه ای بوده كه ساخت آن را به سال 1087 ه .ق به دستور شاه سلیمان صفوی ذكر كرده است. تفرجگاه طبیعی زركك این تفرجگاه در فاصله 17 كیلومتری جنوب غربی فریمان در حدواسط جلگه رخ و مركز شهرستان بین دو رشته كوه زیبای قطارالنگ و یخ آبی واقع شده است. این منطقه دارای چشمه های جوشان و طبیعتی سرسبز است كه هر ساله تعداد زیادی از مسافران و گردشگران از این منطقه بازدید می كنند. آداب و رسوم در فریمان نژادهای مختلفی اعم از فارس، ترك، عرب و بلوچ در كنار هم زندگی می كنند. شغل اكثر مردمان این دیار كشاورزی و دامداری است كه از رواج خوبی برخوردار است. از آیین ها و آداب مردم فریمان می توان از چهارشنبه سوری و مراسم سمنو پزی آن یاد كرد. فریمانی ها در روز چهارشنبه سوری سمنویی به نام حلوای سرخ یا حلوای بی بی به نیت حضرت فاطمه(س) می پزند. این رسم به وضوح با آیین های كهن آب و آتش درآمیخته است. از بازی های متداول میان كودكان این ناحیه می توان از كوطاربازی و لنگه بازی و از ورزش های سنتی به كشتی پهلوانی یا كشتی باچوخه اشاره كرد. مشاغل و هنرهای سنتی در فریمان نیز مانند دیگر شهرستان های خراسان رضوی هنوز می توان بعضی از مشاغل و هنرهای سنتی را دركوچه و بازار مشاهده كرد. مهمترین هنر سنتی فریمانیان بافت قالیچه است كه در بافت این قالیچه ها از شهرت به سزایی برخوردارند. حلاجی، آهنگری، مسگری و خراطی از دیگر مشاغل این شهر به شمار می آیند. سوغات از سوغات شهرستان فریمان می توان از قالیچه هایی نفیس كه در اغلب مناطق روستایی و بعضی نقاط شهری بافته می شوند یاد كرد. همچنین فریمان از دیرباز به عنوان یكی از مهمترین مراكز تولید قند كله شناخته می شده كه امروزه نیز قند فریمان به سبب كیفیت عالی اش از شهرتی بسزا برخوردار است. الف) مقبره ارسلان جاذب این مقبره مربوط به ارسلان جاذب والی وسپهسالار توس یکی از دوسردار سلطان محمود غزنوی است. وی درمدخل جنوبی دشت توس درمحل سنگ بست رباطی بنانهاد وگورخودرا نیزدرمیان آن رباط ساخت ودرسالهای 419 ه ق تا 420 ه ق وفات یافت ودرهمان مکان به خاک سپرده شد این بنا ازبناهای ارزشمند قرون اولیه اسلام درخراسان است که بصورت چهارطاقی تبدیل به هشت ضلعی گردیده وسپس گنبد آجری زیبایی ازنوع یک پوش برفراز آن قرار گرفته است فضای داخلی آن قرارگرفته است فضای داخلی آن با رنگهای مختلف ونقوش هندسی کتیبه کوفی وگچبری زینت یافته است و گوشواره ای مشبک پا کار گنبد وآجر چینی خفته وراسته بنا وخط کوفی معقلی زیرگنبد وتکرار کلمه محمود درآن از ویژگی های این بنا است ب) میل ایاز به فاصله کمی از مقبره ارسلان جاذب میلی منسوب به ایاز است که درمتون تاریخی از وی به عنوان مقرب دربار سلطان محمود غزنوی یاد شده است بنای آجری میل ایازبرروی صفحه ای چهارضلعی ایجا شده که ضخامت تحتانی آن 5.5 متر وقطر بالای آن 2.5 متر است ودر ساختار داخلی آن 101 پله تعبیه شده است نمای بیرونی میل ایاز با آجر کاری مضاعف پوشش یافته است . بخش فوقانی میل با کتیبه آجری به خط کوفی معقلی آراسته شده است. ج) رباط سنگ بست : این بنا را حمد الله مستوفی به امیر علی شیر نوایی نسبت داده که بر روی ویرانه های بنایی از ارسلان جاذب والی توس ودر دوره غزنوی ساخته شده است . رباط سنگ بست با نقشه مستطیل شکل با دارا بودن برجهای دیده بانی و نگهبانی در چهار طرف نیز دارای نیم برجهایی جهت تقویت دیوارهای اصلی ومرتفع آن می باشد. سردر ورودی این بنا شباهتی بسیار با کاروانسرای مهیار در اصفهان دارد. فضای داخلی رباط در حیاط مرکزی مشتمل بر حجره ها واتاقهای ویژه اقامت کاروانیان واصطبل می باشد. منبع مطالب : وبلاگ کهتران فریمان kehtaranefariman.blogfa.comدسته‌بندی خراسان رضوی سایر ویژگیهای اجتماعی کلید‌واژه فریمان زیستگاه کهن خراسان 103K بازدید
معرفی و اجرای نحوه کارکرد خرمنکوب قدیمی (بَردو)حسن  صفریحسن صفریمعرفی و اجرای نحوه کارکرد خرمنکوب قدیمی (بَردو)«بردو» صنعتی پرکاربرد دیروز وابزارناشناخته موزه های امروز خرمنکوب های سنتی که در اصطلاح محلی ˈ بَردو ˈ نامیده می شدند در واقع یک ماشین دست ساز چوبی بودند که به وسیله دو گاو و یا دو الاغ بر روی خرمن غلات کشیده و موجب خرد شدن ساقه ها و جدا شدن دانه های گندم از خوشه ها می شد.
اقامتگاه بوم‌گردی میرزا غلام حسین خانبوم ما بوم ما اقامتگاه بوم‌گردی میرزا غلام حسین خاناقامتگاه از یک سو به دشت کویر می‌رسد. قلعه دختر، سد تاریخی، آبشار و رودخانه در نزدیکی روستای درونه است.
سد دولت آباد چنارانماسو ماسویاسد دولت آباد چنارانسد دولت آباد چناران در نزدیکی روستای دولت آباد قرار دارد و در نزدیکی چناران در استان خراسان رضوی واقع شده است.
مجموعه  تاریخی باغ مزار کدکنمجید رفیعیمجید رفیعیمجموعه تاریخی باغ مزار کدکنمجموعه تاریخی فرهنگی باغ مزار در مرکز شهر کدکن واقع است.
شکوفه های بهاری شهرکدکنمجید رفیعیمجید رفیعیشکوفه های بهاری شهرکدکنهمه ساله در فصل بهار‍ شکوفه های بهاری رنگ و بوی خاصی به چهره و سیمای شهرکدکن می بخشند درختان آلو وآلوچه مقدار قابل توجهی از درختان شهر کدکن را در بر می گیرند.
میدان نقش جهانمهرداد زینلیانمهرداد زینلیانمیدان نقش جهانموزه ی زیبای هنر و تاریخ در دل نصف جهان
طبیعت زمستانی شهر کدکنمجید رفیعیمجید رفیعیطبیعت زمستانی شهر کدکنطبیعت زیبا و دل انگیز زمستانی شهر کدکن برف زمستانی در باغات و دشت های منطقه کدکن نمایانگر نعمات بی دریغ الهی می باشد.
شروع فصل برداشت گندم از سطح مزارع زیر کشت روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیشروع فصل برداشت گندم از سطح مزارع زیر کشت روستای خان آبادگـیــــــاه گندم: گندم گیاهی است نسبتا مقاوم که میتوان آنرا بصورت بهاره یا پاییزه و یا زمستانه کشت کرد؛کشت پاییزه گیاه گندم نسبت به بقیه کشتها بهتر است زیرا در این روش گیاه فرصت کافی برای رشد را خواهد داشت و در ضمن کیفیت و کمیت آن هنگام برداشت افزایش میابد
گوجه سبزمجید رفیعیمجید رفیعیگوجه سبزگوجه سبز میوه ای آبدار و ترش مزه است که قدمت ۲ هزار ساله دارد و چینی ها اولین کسانی بودند که به کشت آن اقدام کردند. درختان گوجه سبز در نواحی معتدل بهترین رشد را دارند و در آب وهوای ملایم به رنگ های قرمز، نارنجی، زرد، ارغوانی و سبز روشن در می آیند. باغات بسیاری از این میوه نیز در منطقه کدکن وجود دارد.
زنبور داری در روستای خان آبادتقی قاسمیتقی قاسمیزنبور داری در روستای خان آبادزنبورداری در روستای خان آباد از دیر باز وجود داشته است و کشاورزان در کنار کارهای کشاورزی جهت تهیه مایحتاج خود به زنبور داری-مرغ داری- دامداری و گاوداری نیز می پرداخته اند .به دلایل مختلف چند سالی است که شغل هایی چون زنبورداری کم رنگ شده است. اما خوشبختانه مدتی است که تعدادی از اهالی روستا به زنبورداری پرداخته اند .در حال حاضر تعداد زنبوردارها در روستا ۵ نفر است.
طبیعت زیبای بوژانمهدی مخلصیانمهدی مخلصیانطبیعت زیبای بوژانروستای زیبای بوژان،‌در ۱۳ کیلومتری شمال شرق نیشابور، و در دامنه کوه بینالود قرار دارد.