تاریخچه یوزپلنگ ایرانی

قبل از جنگ جهانی دوم، جمعیت یوزپلنگ در حدود 400 قلاده بود که تقریبا در تمام مناطق استپی و بیابانی نیمه شرقی کشور و قسمتی از نواحی غربی کشور نزدیک مرز...

تاریخچه یوزپلنگ ایرانی
محمد ارجمندیچهارشنبه 27 تير 1386 | 18 سال پیش قبل از جنگ جهانی دوم، جمعیت یوزپلنگ در حدود 400 قلاده بود که تقریبا در تمام مناطق استپی و بیابانی نیمه شرقی کشور و قسمتی از نواحی غربی کشور نزدیک مرز عراق دیده می شد. ولی وجود خودروهای جیپ رها شده پس از جنگ، سرآغاز کاهش اساسی درجمعیت این جانور گردید که خود عمدتا معلول کشتار بی رحمانه آهو به عنوان طعمه اصلی این جانور بوده است . در نتیجه جمعیت یوزپلنگ به شدت کاهش یافت. در سال 1335کانون سابق شکار ایران اعلام نمود که آهو و در سال 1338 یوزپلنگ جزو جانوران حمایت شده هستند. جمعیت آهو در بسیاری از مناطق رو به افزایش نهاد که این باعث افزایش جمعیت یوزپلنگ نیز گردید. مشاهده یوزپلنگ در مناطق مختلف به خصوص داخل زیستگاههای آهو افزایش یافت که این احیای جمعیت معلول قوانین و مقررات حفاظتی بود که اعمال شد. در میانه دهه 1350، جمعیت یوزپلنگ در در ایران 200 تا 300 قلاده تخمین زده می شد. در خوش ییلاق مشاهده یوزپلنگ بسیار عادی بود (برای مثال در دو مورد مختلف در سال 1970 و 1973، 13 و 9 یوز تنها در عرض چند ساعت گشت در منطقه مشاهده گردید). قلمرو یوزپلنگ تقریبا تمام مناطق کویری نیمه شرقی کشور بود که جمعیت انسانی آن زیاد نبود. در سال 1357، همزمان با وقوع تحولات سیاسی در ایران، حفاظت ازحیات وحش برای چندین سال دچار اختلال گردید. اغلب مناطق به وسیله دامداران اشغال و دشتها و استپهای باز جولانگاه ماشین های کمک دار و موتورسیکلت های قدرتمند گردید که گونه های کویری مثل آهو، جبیر، گورخر و همچنین یوزپلنگ را تعقیب می کردند. جمعیت آهو در بسیاری از مناطق کاهش یافت و یوزپلنگها مجبور شدند تغییر زیستگاه داده تا در دامنه کوهها و تپه ماهورها از دست هجوم و مزاحمت انسانها در امان بمانند. از طرف دیگر به علت کاهش قابل توجه تعداد آهو، یوزپلنگ ها مجبور شدند که به منابع غذایی دیگری مثل قوچ و میش و کل و بز که در مناطق کوهستانی محل زیستشان چندان مانند آهو تحت فشار انسان قرار نداشتند، روی آورند. پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق که زمانی مناسبترین محل برای زندگی یوزپلنگ در آسیا بود تقریبا به طور کامل از بین رفت و آخرین یوزپلنگ در این منطقه در سال 1362دیده شد. یوزپلنگ از بسیاری از مناطق زیست خود ناپدید شده و به بعضی مناطق دور از دسترس که در آنجا طعمه و امنیت مناسبی وجود داشت محدود گردید. امروزه جمعیت یوزپلنگ در کشورمان در خطر انقراض قرار دارد بدین معنا که اگر هر چه زودتر اقدامی برای حفظ آن نکنیم، این جانور با همان سرعتی که می دود، روبه انقراض می روى و به زودی به سرنوشت شیر ایرانی و ببر مازندران دچار خواهد شد و برای همیشه از سرزمینمان رخت برخواهد بست. وضعیت امروزی این جانور در کشورمان معلول بی توجهی ما انسانهاست. یوزپلنگ میراث طبیعی ماست و نه تنها به ایرانیان بلکه به تمام انسانهای سرتاسر این کره خاکی تعلق دارد. این وظیفه ماست که این امانت را به نسلهای بعد از خود برسانیم. بیش از 40 سال است که برای حفاظت از این گونه در کشورمان اقداماتی صورت گرفته که بعضا نتایج قابل توجهی نیز به دنبال داشته است و بیش از 20 سال است که در میان کشورهای آسیایی یوزپلنگ توانسته تنها در کشور ما به بقای خود ادامه دهد و این مایه غرور و افتخار ما ایرانیان است که توانستیم این میراث طبیعی را همچنان حفظ نماییم. مطلب و عكسها برگرفته از سایت : iraniancheetah.orgکلید‌واژه تاریخچه یوزپلنگ ایرانی 102K بازدید