موئیل و اکوسیستم آبی آن

روستای موئیل: مردم موئیل از کجا آمده اند؟ سوال از مشهدی عبدالخالق مهدی زاده مشهور به مشهدی ابیش ساکن و متولد روستای موئیل ، تاریخ تولد 1318.: (( مرد...

حمید همتی دوشنبه 4 ارديبهشت 1391 | 13 سال پیشروستای موئیل: مردم موئیل از کجا آمده اند؟ سوال از مشهدی عبدالخالق مهدی زاده مشهور به مشهدی ابیش ساکن و متولد روستای موئیل ، تاریخ تولد 1318.: (( مردم روستای موئیل از 20 سال بعد از رحلت حضرت محمد(ص) در این ناحیه جمع شده اند ولی به طور مرتب مورد تاخت و تاز قرار گرفته و مکررا" جمعیت آن پر و خالی شده است تا اینکه مردم بومی محلی از حدود 100 سال پیش به این طرف به همراه افرادی از اهالی آلوارس ( از روستاهای اردبیل)، اهر( طایفه قره لر)- دشت مغان( عشایر شاهسون)، عور از روستاهای مشکین شهر ، در مکان فعلی ساکن شده اند. )) این روستا در زمستان هم پذیرای مسافران است که از گوشه و کنار ایران، به خصوص مشکین شهر، مغان، اهر، تبریز، ارومیه، زنجان، شمال و تهران و سایر شهرهای ایران ، به این منطقه و روستا ، مسافرت میکنند. تنها یک مسافرخانه در این روستا بنام ستاره وجود دارد ولی مردم برای امرار معاش، برخی از خانه های خود را به مسافران کرایه میدهند.و این اقامتگاهها از جمله اقامتگاههائی هستند که میتوانند به امکانات جذب گردشگر تنوع بخشند( همشهری ص7 دیماه 90) موقعیت جغرافیائی روستا: روستای موئیل در منطقه آذربایجان ، استان اردبیل (ساوالان)، شهرستان مشکین شهر ، بخش مرکزی مشکین، در دامنه شمال غربی سبلان با مختصات جغرافیائی 47 درجه و 43 دقیقه طول شرقی و 38 درجه و 18 دقیقه عرض شمالی در بخش مرکزی و مرکز دهستان دشت به مرکزیت پریخان( دیه) در 14 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشکین شهر( خیاو) در ارتفاع 2223 متر از سطح دریا (اندازه گرفته شده در بالادست آبگرم موئیل توسط همتی حمید 02/01/91) ، با آب و هوائی کوهستانی (تابستان معتدل و زمستان بسیار سرد) قراردارد. این روستا از طرف جنوب شرق به روستای ناصر آباد دیزو، از طرف شمال غرب به روستای ولی آباد وله زیر، از طرف شمال شرق به میدان هوشنگ (محیط طبیعی)، آبگرم شابیل و قوتورسوئی محدود میشود. روستای موئیل در یک دره ای بنام دره موئیل واقع شده که در آن 6 چشمه آبگرم معدنی شناخته شده وجود دارد.جهت دره جنوبی شمالی است. رودخانه خیاوچای در این دره جریان دارد که زیستگاه عمده ماهیان قزل آلای خال قرمز در منطقه میباشد.ضمنا" ارتفاعات این دره، زیستگاه دائمی کبک، کبک دری، بز، قوچ و میش وحشی است. دره موئیل از دره های عریض و طویل منطقه سبلان است. از جنوب به ارتفاعات آیی قاری، دلی آلی، جنوار داغی و از جانب شمال به جلگه مشکین شهر محدود است. چهار آبادی موئیل ، وله زیر، دیزو و آغبلاغ در این دره واقع شده است. جمعیت آن بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسكن 1385 (بدون احتساب خانوارهای موسسه ای و غیرساكن) 302 خانوار با جمعیت 1400 نفر (731مرد 669 زن) جعیت باسواد 757 نفر(468 مرد 289 زن) جمعیت بی سواد 479 نفر (162 مرد 317 زن). است. بر اساس گفته آقای اکبری فرهاد دهیار روستای موئیل ، عضو شورای روستای موئیل ، جمعیت موئیل 1700 نفر در سال( 90) میباشد . ویژگیهای اقلیمی : خصوصیات اقلیمی در یک منطقه تحت تاثیر عوامل آب و هوائی بوده که از جمله این عوامل میتوان به ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیائی، دوری و نزدیکی به دریا و جریانات هوائی اشاره کرد. شهرستان مشکین شهر با قرار گیری در موقعیت جغرافیائی 38 درجه و 11 دقیقه الی 38 درجه و 53 دقیقه عرض شمالی دارای عرض جغرافیائی بابلا بوده و در نتیجه زاویه ملایمی را نسبت به تابش خورشید دارد. همچنین با متوسط ارتفاعی در حدود 1625 متر، دارای نقاط بسیار مرتفع بوده و یک منطقه مرتفع محسوب شده که این ارتفاع از عوامل اثر گذار در اقلیم میباشد، بدین وسیله که افزایش ارتفاع باعث کاهش دما میشود. دوری و نزدیکی به دریا نیز از عوامل تاثیر گذار در اقلیم میباشد که شهرستان مشکین شهر بخاطر دوری از دریا از رطوبت کمتری برخوردار می باشد. قرار گرفتن شهرستان مشکین شهر در منطقه معتدله که محل وزش بادهای غربی است عامل عمده و کنترل کننده در اقلیم منطقه میباشد. آنتی سلیکون سبیری نیز که از شمال جریان دارد ریزشهای جوی زمستان را بدنبال داشته و درافت شدید درجه حرارت منطقه اثر دارد. سلیکونهای تشکیل شده در روی دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس، همراه با بادهای غربی جریانات مرطوب و باران زائی را بوجود میاورند که منشاء بسیاری از بارشهای بهاری هستند. توده هوای قاره ای – استوائی که دارای گرم و خشک است در ففصل تابستان بخصوص در دشتهای هموار اطراف سبلان به وجود میاورد. عناصر اقلیمی: عناصر اقلیمی تاثیر گذار در منطقه شامل دما، بارش، رطوبت نسبی، یخبندان، باد و ساعات آفتابی میباشد. به همین منظور این نتایج اقلیمی از آمار 10 ساله(1383-1374) ایستگاه سینوپتیک مشکین شهر استفاده شده است. 1- بارش: متوسط بارش سالانه در این ایستگاه 17/382 میلی متر بوده که بیشترین میزان بارش در اردیبهشت ماه در حدود 62/65 میلی متر و کمترین میزان بارش در حدود 69/11 میلی متر میباشد.بررسی رژیم بارش در منطقه نشان میدهد که بهار با 76/151 میلی متر و 07/39 درصد میانگین بارندگی سالیانه پر رارانترین و تابستان با 06/57 میلی متر و 15 درصد کم بارانترین فصل سال است. 2- دما : در بررسیهای آماری، میانگین درجه حرارت سالیانه به 60/10 درجه سانتی گراد میرسد.گرمترین ماه سال(تیر) با 08/20 درجه سانتی گراد و سردترین ماه سال( دی) ماه درحدود09/3 درجه سانتی گراد زیر صفر میباشد. با توجه به جدول میانگین حداکثر دمای سالانه 02/15 درجه سانتی گراد و میانگین حداقل دما 08/05 درجه سانتی گراد گزارش شده است. 3- یخبندان: تعداد روزهای یخبندان 90 روز است که بیشترین روزهای یخبندان مربوط به دی و بهمن ماه با 21 روز بوده و ماههای اردیبهشت تا مهر از شرایط یخبندان برخوردار نمیباشند. 4- رطوبت نسبی: بیشترین رطوبت نسبی در دی ماه در حدود 62 درصد و کمترین آن در تیر ماه 54 درصد است. به طور میانگین مقدار رطوبت نسبی سالیانه این ایستگاه به 59 درصد می رسد. 5- باد: با توجه به داده های ایستگاه هواشناسی چنین استنباط میشود که این شهرستان در مسیر بادهای مختلفی از جهات شمال، ، شمال شرق ، جنوب ، جنوب غربآ غرب ، شمال غرب قرار دارد. حداکثرسرعت باد معادل 10 متر در ثانیه و از جانب جنوب غربی و حداقل آن 5 متر در ثانیه از جانب شرق است. حداکثر میانگین تعداد وزش معادل 431 متردر ثانیه از جانب غرب و حداقل آن معادل 27 متر در ثانیه از جانب شمال است.حداکثر حاصل ضرب سرعت در وزش معادل 3879 متر در ثانیه از جانب غربی و حداقل این واحد معادل 216 متر در ثانیه از جانب شمال است.بنابراین جهت اصلی وزش باد در این شهر از غرب به شرق است. بادهای غالب معمولا" نامهای محلی دارند و با نامهای گرمیج، داغ یلی، مه یلی، وعده یلی، ال یز مشهور اند. بررسی وضعیت تابش: تابش آفتاب منبع اصلی انرژی سیاره زمین و عامل کنترل حیات و آب و هوا در زمین به شمار میرود آگاهی از چگونگی و مقدار دریافت این انرژی نقش مهمی در برنامه ریزی شهر سازی ایفا میکند. مقدار انرژی که خورشید در هر دقیقه از یک سانتی متر مربع از سطح خود گسیل میکند تقریبا" 94/1 کالری بر سانتی متر مربع بر دقیقه است که آنرا کمیت ثابت خورشیدی مینامنداین مقدار انرژی در گذر از اتمسفر و رسیدن به زمین تحت تاثیر عوامل مختلف جغرافیائی، نجومی ، هندسی ، فیزیکی و اقلیمی کاهش قابل ملاحظه ای پیدا میکند اهم این عوامل عبارتند از : - عرض جغرافیائی: عرض جغرافیائی موثرترین عامل تعیین کننده مقدار تابش در تاریخهای مختلف است. در یک زمان معین مقدار تابش دریافتی درهر محل به عرض جغرافیائی آن محل بستگی داردهر چه قدر عرض جغرافیائی بالا باشد، زاویه تابش مایل تر و در نتیجهمقدار انرژی کاهش میابد. - ارتفاع: ارتفاع نیز یکی دیگر از عوامل جغرافیائی است جرم هوائی که نور در حین پیمایش اتمسفر از آن میگذرد با ارتفاع متغیر است. هرچه ارتفاع یک محل بیشتر باشد به دلیل کاسته شدن از ضخامت جو زمین ، محتوای انرژی تشعشع خورشید از نقاط دیگر بیشتر میشود. - تیرگی اتمسفر: مهمترین عامل فیزیکی محدود کننده دریافت تابش خورشید در سطح زمین محسوب میگردد. هرچه مقدار آنها بیشتر باشد، مانع رسیدن تابش خورشید به سطح زمین میگردد. - میزان ابرناکی: ابر ناکی نیز مهمترین عامل اقلیمی محدود کننده تابش دریافتی زمین از خورشید میباشد. چرا که در شرایط آسمان ابری فرایندهای پخش، بازتابش، پراکندگی و جذب در مجموع باعث افت 70 درصدی تابش خورشیدی میگردد. با توجه به نقش عوامل فوق در میزان تابش دریافتی سطح زمین به بررسی تابش آفتاب در این منطقه میپردازیم: بر اساس جدول مجموعه ساعات آفتابی شهرستان مشکین شهر از سال 1383- 1374 ماخوذ از ایستگاه هواشناسی مشکین شهر میتوان چنین استنباط کرد که ساعات آفتابی این منطقه در خرداد با 2/298 ساعت حداکثر میانگین ماهانه را دارد در حالی که کمترین میزان ساعات آفتابی در آذر ماه با 3/139 ساعت ، است. تقسیمات اقلیمی: اثر مشترک و دراز مدت عوامل هواشناسی در هر محل مبنای شناخت اقلیمی از آن محل است و اقلیم حال پایدار جو در یک منطقه میباشد . دراین مطالعه برای تعیین اقلیم از اطعات و آمار 10 ساله ایستگاه مشکین شهر استفاده شده است. نوع اقلیم این ایستگاه از دیدگاه آمبرژه و دو مارتن مورد بررسی قرار گرفته است. جدول مقایسه نوع اقلیم شهرستان مشکین شهر به روشهای متداول ایستگاه نوع اقلیم (آمبرژه) نوع اقلیم ( دومارتن) مشکین شهر نیمه مرطوب سرد نیمه خشک ضریب 9/43 55/18 ماخوذ : از طرح گردشگری روستای موئیل ساختار زمین شناسی: با توجه به اطلاعات بدست آمده قدیمی ترین تشکیلات این شهرستان مربوط به سازند الیکا، سنگ آهکهای دولومیتی و چرتی خاکستری میباشد. نوع و موقعیت جغرافیائی تشکیلات زمین شناسی از ژوراسیک تا عصر حاضر به ترتیب زیر قرار گرفته اند. تشکیلات ژوراسیک: تشکیلات مربوط به سازندشمشک، شیل ، ماسه، سنگ بطور محدود در منتهی الیه جنوب غربی شهرستان و به صورت سازند لار ، سنگ آهکهای ریفتی دانه ریز در حد بسیار جزئی در طرفین رودخانه قره سو در محدوده شمال روستای جلایر مشاهده میشود. تشکیلات کرتاسه: سنگ آهکهای پراکنده روستای صلوات مربوط به این تشکیلات میباشد. روستای موئیل و سایر مناطق اطراف آن از جمله خیاو چای از نظر زمین شناسی و تشکیل سنگهای آن به دوره آئوسن مربوط میشود. بطور کلی تشکیلات منطقه را میتوان بطور خلاصه مورد بررسی قرار داد.: سنگهای خروجی از نوع بازالت و گابرو و سایر سنگهای پیروکلاسیک که بطور فراوان در سراسر منطقه مشاهده میگردد. این سنگها در اثرعوامل و نیروهای تکتونیکی خرد شده و درزها و شکافهای عمیقی در آنها ایجاد میشود. اکثر این سنگها بدون پوشش گیاهی بوده و با ستبرای سخت و شیب زیاد در منطقه قرار گرفته اند. توفها و خاکسترهای آتشفشانی: توفها و خاکسترهای آتشفشانی همراه با درون لایه های رسی و شیلی که در اکثر نواحی دره خیاو چای بخصوص روستای موئیل مشاهده میشوند ایه رسوبات در اثر انفجارهای سبلان حاصل و بصورت رسوبات نرم و سست در قسمت اعظم منطقه تشکیل یافته اند. در اکثر موارد دانه های تشکیل دهنده این رسوبات بدون هیچگونه ماتریس و عوامل چسبنده در معرض عوامل فرسایش از جمله باران و احتمالا" حرکت یخچالها و بهمن قرار گرفته و با کمترین بارندگی و یا رگبار تولید آبراهه نموده و به مناطق پائین دست حمل میشوند. شکل عمومی این رسوبات و نهشته های آتشفشانی بعلت نرم بودن آنها ملایم بوده و بدون هیچگونه ستیغ میباشد. گنگلومرا و رسوبات آبرفتی قدیم: علاوه بر موارد ذکر شده در فوق قسمتی از منطقه دارای یکسری رسوبات بنام گنگلومرا با ترکیبی از قطعات سنگ درشت و قلوه سنگها با درون لایه های رسی و سیلتی وجود دارند که در اثر تخریب و فرسایش و حمل و رسوب گذاری سنگهای بازالتی و گابروئی و با دیگر مشتقات سنگهای ولکانیکی تشکیل یافته اند.این رسوبات نیز با اینکه دارای ماتریس رسی میباشند ولی آنچنان سخت نبوده و در اثر فرسایش آبی بخوبی جابجا میشوند. رسوبات آبرفتی: روستای موئیل و تمام حوضه های خیاو چای از صخره های سنگی با رسوبات آواری انباشته شده که بدلایل مختلف بخصوص نبودن پوشش گیاهی تثبیت نشده و ذخائر پایان ناپذیر فرسایش و رسوبات میباشند. سوانح و بلایای طبیعی: زلزله: با توجه به وجود گسل از آذربایجان شرقی تا شهرستان مشکین شهر ، تاکنون هیچ گزارشی از خسارت زلزله در منطقه گزارش نشده است. سیل: شهرستان مشکین شهر جزء منطق سیل خیز محسوب شده و حتی خسارت جانی و مالی به منطقه وارد آورده است این مورد در روستای موئیل نیز حاکم بوده است . سیل سال 1380 که خسارت جانی و مالی زیادی به روستا وارد کرده مبین این عامل است. توپوگرافی: میانگین باران سالانه 450 میلیمتر(سال 70) ، حد اکثر دما 17 درجه سانتی گراد و حداقل دما زیر 28 درجه سانتی گراد است . این روستا دارای تفرجگاه و طبیعت بکر و زیبای پیرامون روستا، اتراقگاه عشایر، چشمه های آبگرم همجوار با سبلان، زیستگاه حیات وحش و مسجد قدیمی است . ( زنده دل و دستیاران، راهنمای گردشگری ایران - استان اردبیل، ص104) اکثر مردمان این روستا ، در کشاورزی، دامداری، صنایع دستی، پرورش زنبور عسل، تولید پنیر های محلی مشغول هستند و همچنین از سایر فعالیتهای مردمان این روستا میتوان به موارد زیر اشاره کرد که تحت تاثیر مستقیم گردشگری و عشایر ساهسون هستند.: ( بقالی، فروش محصولات باغی، لبنیاتی، قهوه خانه و رستوران، عکاسی، اجاره منزل برای اقامت گردشگران، فروش مواد نفتی به عشایر و کوهنوردان و ...). روستای موئیل ، به علت قرار گرفتن در مسیر کوچ عشایر شاهسون معمولا" در 6 ماه اول سال و ییلاق - قشلاق نمودن آنها همچنین به علت قرار گرفتن در مسیر عبور و صعود کوهنوردان از اقصی نقاط دنیا به قله سبلان (کوههای حرم، کسری و سلطان ساوالان) که راه دوم صعود بعد از راه آبگرم شابیل – قوتور سوئی در نزدیکی روستای موئیل و غرب آن ، است، جاذبه ای برای گونه های مختلف گردشگران دائمی و فصلی، به شمار میرود که اقامت بلند مدت و کوتاه مدت در روستای مذکور داشته و زندگی مردمان این روستا را متنوع ، پابرجا و پویا نگه میدارند. همچنین از سایر جاذبه های اطراف روستا میتوان به جهنم دره سی اشاره کرد ، دره ای که در کنار روستای موئیل ، دارای امکانات طبیعی فراوانی است از جمله آبشار و چشمه ها و پوشش گیاهی ، حیات جانوری. دسته‌بندی رودخانه‌ها ، چشمه‌ها ، آبشارها اردبیل کلید‌واژه موئیل اکوسیستم آبی 78K بازدید

مهدی مخلصیانهفت آبشارهفت آبشار، نام آبشاری پلکانی و زیباست که در نزدیکی روستای تیرکن سوادکوه قرار دارد.

عباس رحمانیآبشار شلماشآبشار شلماش در نزدیکی روستایی به همین اسم در استان آذربایجان غربی قرار گرفته است.

مهدی مخلصیانآبشار آسیاب خرابه جلفاآبشار آسیاب خرابه جلفا، آبشاری کوچک اما زیباست که به دلیل وجود داشتن یک آسیاب آبی قدیمی به این نام خوانده می‌شود.

مهدی مخلصیانتنگه و آبشار روزیهآبشار روزيه يکی از پديده های زيبا و جالب توجه طبيعی سمنان است و اين آبشار، در روستای کوهستانی چاشم از توابع بخش مهديشهر در جاده چاشم به خطیرکوه-دوآب قرار دارد

مونا سلطانیمجموعه آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلینگاهی اجمالی به بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی ،معروف به گنبد الله الله

سراج آذرگشبروستای قره قشلاقروستای قره قشلاق از توابع شهرستان کوثر استان اردبیل

دریاچه کویر چشمۀ گرمهاز دل کوه و با خنکای بهار، آبی زلال از چشمه‌ای در این روستا سر برآورده است.

عدنان مرادیآبشار های دیار پاوهآبشارها یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری در هر منطقه هستند و سرزمین پاوه وهورامان را می توان سرزمین آبشارها نامید

مهرداد زینلیانآبشار روستای پزارتفاعات زاگرس مرکزی، شهرستان الیگودرز، استان لرستان

عبدل شعبانیآبگرم گرمشاین آبگرم زیبا در فاصله تقریبا 20 کیلومتری شهر فین بعد از اب گرم تیربوئیه قراردارد

مهرداد زینلیانپاییز طلایی زاینده رودحوالی روستای زردخشوئیه، شهرستان لنجان، استان اصفهان

مهرداد زینلیانآبشار قلعه گردنشهرستان تنکابن، استان مازندران

اسفندیار خداییطبیعت رودخانه سزار دورود

اسفندیار خداییرودخانه و آبشار ازنادر دورودیکی از جاذبه های طبیعی دورود، رودخانه و آبشار ازنادر نزدیک روستای گردشگری دره اسپر در هفت کیلومتری این شهرستان است. چندین چشمه بزرگ از کوه پریز آبشار زیبای ازنادر و رودخانه باطراوت و زلال و خروشانی را در دره ازنادر جاری می سازد. فاصله روستای دره اسپر تا آبشار ازنادر کمتر از یک ساعت کوهپیمایی است.

نادر چقاجردیچشمه بل - كانی بلچشمه بل كه در محل و زبان كردی به نام كانی بل معروف است و احتمالا نام خود را از خدای آب بابلیان باستان كه بل نام داشت گرفته است،

مهرداد زینلیانپرکستانروستایی آرمیده بر کرانه زنده رود، 68 کیلومتری جنوب غرب اصفهان