صنایع‌دستی میراث هزار ساله

قاسم جانی- زندگی عشیره‌ای و سنتی در استان ایلام باعث رشد و رونق صنایع‌دستی مرتبط با آن شده است. از دیرباز بافت قالی کردی (قالیچه درشت بافت)، سیاه چادر...

ز.ر سه‌شنبه 1 شهريور 1390 | 14 سال پیشقاسم جانی- زندگی عشیره‌ای و سنتی در استان ایلام باعث رشد و رونق صنایع‌دستی مرتبط با آن شده است. از دیرباز بافت قالی کردی (قالیچه درشت بافت)، سیاه چادر، چیغ(چیت)بافی، جاجیم‌بافی، گلیم ساده، نمدمالی، احرامی‌بافی، گیوه‌بافی و عبا بافی در استان مرسوم بوده است. در راستای اهداف برنامه‌های آموزشی پس از ارزیابی قابلیت‌های توسعه آموزش رشته‌های مختلف بومی استان با اولویت مزی‌ت‌های هر منطقه جهت پاسخ‌گویی به سلایق مختلف، رشته‌های دیگری نظیر گلیم نقش‌برجسته، منبت چوب، سفال‌گری و طراحی روی سفال، قلم‌زنی روی مس و...در این استان راه‌اندازی شده است و زمینه آموزش آن‌ها فراهم شده است. قالی‌بافی مواد اولیه به کار رفته در این گونه زیرانداز عمدتاً از ابریشم بوده که در بیشتر موارد به صورت تمام ابریشم و در پاره‌ای از مواقع از کرک و ابریشم با پشم در بافت فرش استفاده می‌شود. امروزه بخش عمده‌ای از زیر اندازهای سنتی که در استان استفاده می‌شود را فرش‌های گل ابریشم با رج شماره بالای 40 و در اندازه‌های ذرع و نیم (100×150) و قالیچه (140×220) تشکیل می‌دهندکه عمدتا در شهرستان‌های دره‌شهر و ایوان از توابع استان ایلام بافته می‌شود. گلیم نقش برجسته این بافته از نظر اصالت و تولید مهمترین و شاخص‌ترین صنعت دستی استان ایلام است که زمینه آن گلیم ساده و نقوش آن گره کامل قالی است که طبیعتا بعد از بافت، نقوش آن برجسته‌تر از زمینه است در سایر مناطق ایران از جمله اراک، کرمانشاه و ... نیز بافت این گونه گلیم انجام می‌شود ولی اصالت آن مختص به استان ایلام بوده و برای اولین‌بار بافت آن در روستای زنجیره از توابع شهرستان شیروان‌چرداول استان ایلام آغاز شده است. نمد مالی به دلیل بافت عشایری این استان و تامین مواد اولیه مورد نیاز در داخل منطقه، نمد‌مالی از رونق خوبی برخوردار است. البته به دلیل تاثیرات جوی، این حرفه فصلی بوده و از اول تابستان تا ابتدای ماه سوم پائیز به مدت پنج ماه در سال انجام می‌گیرد و فرایند تولید شامل در هم تنیدن الیاف طی مراحل حلاجی کردن پشم، لوله کردن و کوبیدن آن است که در نهایت منجر به تولید نمد زیر‌انداز، کلاه نمدی و پالتوی (کپنک) خواهد شد. این حرفه عجین با سر انگشتان نمدمالان سخت‌کوش ایلام، ایوان، دهلران و آبدانان است. احرامی‌بافی یکی از دستبافته‌هایی است که ماسوره اساس کار آن بوده و ماکو با الیاف نخی در این نوع بافته به کار می ‌و از خامه پشمی رنگرزی شده به عنوان مواد اولیه آن استفاده می‌شود. بافت این هنر- صنعت در ایلام، ایوان و مهران انجام می‌شود و با توجه به تعیین شهر مرزی مهران به عنوان مسیری برای اعزام و تردد زائران کربلای معلی، بافت این گونه دست‌بافته‌ها برای سجاده اهمیت بیشتری یافته است. گیوه‌بافی کوهستانی بودن منطقه و نیاز به پای‌افزار راحت و سبک، انگیزه بافت گیوه را فراهم آورده است. این هنر- صنعت که هم اکنون نیز رواج دارد طی سه مرحله زیر ساخته و پرداخته می‌شود: 1-آماده کردن رویه گیوه (آجیده) که این کار توسط تخت‌کش انجام می‌شود‌. 2-بافت رویه گیوه (گیوه بافی) که معمولاً برای بافت ازنخ پنبه ای و ابریشمی استفاده می‌شود. 3-دوختن رویه گیوه به تخت گیوه که این کار توسط فرد گیوه‌دوز انجام می‌شود. بافت سیاه‌چادر در اصطلاح محلی به آن گفته دوار می‌شود معمولا توسط زنان عشایر در استان و با استفاده از موی بز بافته می‌شود. از جمله ویژگی‌های سیاه چادر می‌توان به خواص فیزیولوژی موی بز اشاره کرد که بر خلاف بقیه مواد در گرما منقبظ و در سرما منبسط می‌شود و این به کاربرد ممتاز آن در سیاه‌چادر کمک کرده تا در تابستان منافذ سیاه چادر باز شده و هوای داخل سیاه چادر خنک شود و در زمستان منافذ آن بسته تا از ورود سرما و باران جلوگیری شود.بافت این گونه پوشش حفاظتی در مناطق عشایر‌نشین کوچ‌روی استان ایلام انجام می‌شود. چیغ‌بافی چیغ از جمله متعلقات سیاه چادر است که همانند حصاری اطراف آن را در بر می‌گیرد. چیغ با استفاده از الیاف گیاهی (نی) و همچنین موی بز و در پاره‌ای از مواقع با استفاده از نخ پشمی رنگی بافته می‌شود ضمنا نقوش در چیغ به سبب ماهیت بافت آن به صورت هندسی است و ناگفته نماند که امروزه تکنیک بافت چیغ به عنوان پارتیشن در خانه‌های آپارتمانی کاربرد دارد. جاجیم‌بافی جاجیم بافته‌ای از پشم تابیده رنگی است که اغلب بافت خشنی دارد. در منطقه ایلام عموماً از الیاف پشمی در بافت جاجیم استفاده شده که به عنوان رختخواب پیچ کاربرد دارد. در اکثر خانواده‌های استان ایلام از این نوع دستبافته‌ها برای پیچیدن یک دست رختخواب اضافی برای میهمانان استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که در گذشته‌های نه چندان دور از رختخواب‌هایی که با جاجیم پیچیده و مرتب شده‌اند در کنار دیوار به عنوان تکیه‌گاهی مناسب برای میهمانان استفاده می‌‌شد. علاوه بر این به دلیل تنوع رنگی، جاجیم‌های میهمان خانه زیبایی خاصی پیدا می‌کرده است چنانچه از گفته‌های جاجیم‌بافان منطقه بر می‌آید حاکی از این است که هنر جاجیم‌بافی از دیرباز در مناطق ایلام، ایوان و آبدانان رایج بوده است. سفال‌گری سفال‌گری هنری با پیشنه تاریخی است که هنرمندان با استفاده از مواد اولیه فراوان و ارزان قیمت با روش‌های دستی و چرخ سفالگری اقدام به تهیه و تولید انواع فرم‌های سفالی می‌کردند. این هنر ارزشمند از سال 1380 با حمایت و نظارت مدیریت صنایع‌دستی در منطقه ایلام رواج یافته و علاوه بر آن توانسته است علاقه‌مندان بسیاری را در سایر مناطق استان از جمله دره شهر و سرابله جذب کرده و آموزش دهد. عبا‌بافی عبا از جمله دستبافته‌های سنتی ایران است که از دیرباز در مناطقی چون بوشهر، کوهپایه اصفهان و نائین تولید می‌شده است. در استان ایلام نیز در شهرستان مهران عبا‌بافی در اندک کارگاه‌هایی رواج دارد. پشم گوسفند و یا شتر مواد اصلی تهیه عبا است ولی امروزه برای چله‌کشی عبا ازنخ‌های پنبه‌ای کارخانه‌ای استفاده می‌شود. دستگاه عبا از جنس چوب است که به دلیل بافت ساده و عدم ایجاد نقش تنها دو عدد ورد دارد که آنها تنها برای ایجاد دهنه کار و عبور ماکو از تارهای زیر و رو مورد استفاده قرار می‌گیرد. در منطقه مهران علاوه بر عبای مردانه، عبای زنانه نیز تهیه می‌شده که کوتاه‌تر از نوع مردانه است و در زبان محلی به آن قتره می‌گویند. (با تشکر از سایت خبری "میراث آریا" / chtn.irدسته‌بندی سایر جاذبه‌های تاریخی کلید‌واژه صنایع‌دستی میراث هزار ساله 81K بازدید

نمای ایران سکه های ساسانیسلسله ساسانی آخرین سلسله قدرمت و جهانی ایران بود. آنها خود را نوادگان و وارثان امپراطوری هخامنشیان می دانستند

محمد ناصری فردسنگ نگاره های ایران و گمانه یوفوها Ufoطی بررسی و مطالعات یک دهه ای که بر روی سنگ نگاره های نقاط مختلف ایران و دیگر نقاط جهان داشتیم به نقوش انسان هایی بر خورد می کردیم که دستان و پاهایی باز داشتند ... .

محمد ناصری فردسنگ نگاره های ایران و سکه های ایلماییسنگ نگاره های ایران، مبانی تاریخ و هنر این سر زمین محسوب می شوند که رد پای آنها در کلیه عرصه های زیستی نیاکان قابل رصد است.

علی ناصریکوبه ها زنگهای اخبار امروزیکوبه ها درقدیم بر روی درب نصب می شود تا کسی که پشت در قرار گرفته صاحب خانه را از حضور خود مطلع کند

محمد ناصری فردنقوش انسان های فرا زمینینقاشی های درون غارهاو کوه های ایران، اسناد دست اولی هستند که با کشف آنها نگاه به تاریخ و هنر بشر متحول می شود.

مظفر کشاورزمحمدیاننقش و نگار آجری گنبد سلطانیه

مظفر کشاورزمحمدیانگنبد سلطانیه

جمال زعیمی یزدیکاریز (شهر زیرزمینی )جزیره کیشقنات کیش بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تامین می‌کرده است.

جمال زعیمی یزدیکاریز جزیره کیشقنات کیش بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تامین می‌کرده است.

مهرداد زینلیانکوه آتشگاهتپه ای باستانی در غرب شهر اصفهان

جمال زعیمی یزدیآسیاب آبی خوانسارصدای سنگ تنها آسیاب آبی قدیمی استان اصفهان در خوانسار شنیده می شود.(صاحب نیوز)

آرمان باقرپور نجف آبادمجسمه آریوبرزنیاسوج ، فلکه آریوبرزن

محمود طالبی مسجد جامع قایناین مسجد بنایی است بسیار قدیمی و درنهایت شکوه و جلال که علاوه بر روحانیت معنوی دارای ظاهری دلچسب و فرح انگیز است.امروز با گذشت 1100سال همچنان این بنا بلندترین عمارت قائن می باشد.

خالد محمدی تپه های تاریخی روانسردر ابتدای مسیر ورود جاده کرمانشاه به شهرستان روانسر در حدود 450 متری از جنوب جاده اصلی شهر، تپه های سه گانه متصل به هم وجود دارند که در نزد مردم منطقه به نام تپه موسی معروف می باشند.

مجید رفیعیکندوهای قدیمی - مسجد جامع قدیمی شهر کدکنکندوهای قدیمی ویژه نگه داری گندم و غلات

حیدر احمدی ورزنهگاوچاه ورزنهبر اساس عکسی که در مسجد جامع اصفهان از گاو چاه وجود دارد، گاو چاه حدود 600 سال قدمت دارد و در زمان هایی که در تابستان حدود دو ماه آب نبود، گاوها را به چاه می بستند و از چاه برای آبیاری و شرب، آب می کشیدند؛ این روش نه در اصفهان و نه در هیچ کجای دنیا نظیر و مانند ندارد.