جستجو

برخی از آداب و رسوم زمستان در روستای خان آباد

کوله مرجان(عایشه) : کوله مرجان نمادی از اهریمن و سیاهی است که در فصل زمستان و سوز و سرما به صورت مترسکی کریه و زشت ساخته می شود و بعد از گرداندن آ...

تقی قاسمیدوشنبه 10 اسفند 1388 | 15 سال پیشکوله مرجان(عایشه) : کوله مرجان نمادی از اهریمن و سیاهی است که در فصل زمستان و سوز و سرما به صورت مترسکی کریه و زشت ساخته می شود و بعد از گرداندن آن در محله های مختلف روستا ان را آتش می زنند تا اهریمن و زشنی از آنان دور باشد. این مراسم چند سالی به فراموشی سپرده شده بود ولی در حال حاضر بوسیله جوانان روستا هرساله و با شور و شوق خاصی برگزار می شود . چار چار (چار چار ناقالی ) به چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک گفته میشود.خان آبادیها معتقدند در این 8 روز، سوز و سرمای زمستان به اوج خود میرسد و به همین خاطر بر روی این 8 روز تاکید شده و نام جداگانهای بر آنها نهاده میشود. البته در ایران باستان نیز چهل روز از زمستان رفته معروف به جشن سده می باشد که شاید این مراسم و شادمانی چار چار ناقالی بر گرفته از آن است . ( ناقالی گنه گنه چل رفته پنجا مانه ) «خواجه پیروز» ( آتش افروز), از باورهای زیبای گره خورده با نوروز است که ریشه ای بسیار کهن در این سرزمین دارد. چند روز پیش از نوروز مردمانی به نام آتش آفروزان که پیام آور این جشن اهورائی بودند به شهرها و روستاها می رفتند تا مردم را برای این آئین آماده کنند. آتش افروزان ، زنان و مردانی بسیار هنرمند بودند که با برگزاری نمایش های خیابانی، دست افشانی ها ، سروده ها و آوازهای شورانگیز به سرگرم کردن و خشنود ساختن مردمان می پرداختند. هدف آنها انتقال نیروی فزاینده و نیک به مردمان برای چیره شدن بر غم و افسردگی بود. آنها که زنان و مردان شادی بخش خوانده می شدند در روزگار ما هنوز نمود کوچکی از خود را زیر نام هایی که قبلا عنوان شد دارند؛ که البته از هنرمندی زن یا مرد آتش افروز در دوران گذشته بسیار دور است.خواجه پیروز ، نامش گواه پیروزی و عنوانش نشان بزرگواری و سروری است شاید ناقالی نیز نمادی از حاجی فیروز است که در آیین ما جا افتاده است . ((ایراندخت آریانا)) از قول بعضی محققین چهره ی سیاه شده ی خواجه پیروز دلیل بازگشت او از جهان مردگان و نیز نماد سیاهی زمستان است و لباس سرخ او هم نماد سرخی آتش و آمدن گرما و نیز نماد سرخی گلها و طبیعت زیبای نوروزی است. شادی و پایکوبی او هم به خاطر پیروزی بهار و باز زایی طبیعت و زایشها و رویشهای نوروزی است. افزون بر اینها نماد بازگشت ایزد شهید شونده ی استوره ها و نیز نماد بازگشت سیاوش شهید می باشد و برخی سرخی لباس او را نماد خون آنها دانسته اند. زنده یاد مهرداد بهار، اسطوره شناس ، در این باره می گوید:« «حاجی فیروز بازمانده ی آیین ایزد شهید شونده است و مراسم سوگ سیاوش نیز نموداری از همین آیین است. چهره سیاه او نماد بازگشت از جهان مردگان و لباس سرخ او نیز نماد خون سرخ سیاوش و حیات مجدد ایزد شهید شونده ، و شادی او شادی زایش دوباره آنهاست که با خود رویش و برکت می آورند.» هر چند که آقای مرادی نظری متفاوت با ایشان دارند: ((در باورهای ایرانی، رفت‌وآمد به سرای مردگان جایی ندارد و فروهرها نیز نه تنها سیه‌رو نیستند، بلكه از آنجا كه سرشتی اهورایی و سپند دارند، دربردارنده ویژگی‌های «سرای سپند»، سرای نور و سرود هستند. فروهرها در زیر زمین نخفته‌اند، بلكه در آسمان‌ها در پروازند...)) به هر روی آن چه مهم است ریشه ی تاریخی این نماد است, که به فرهنگ غنی ایران باستان با هر تعریفی که از آن شود باز می گردد. رفتن به مهمانیهای شبانه(شبنشینی) و خوردن شب چره : شب نشینی از کارهای متداول اهالی خان آباد است. شبنشینی در اواخر پاییز و فصل زمستان بیشتر صورت میگیرد چرا که عموما در روستاها بعد از برداشت محصول در فصل پاییز، اوقات فراغت و بیکاری روستائیان آغاز شده و تا پایان زمستان ادامه پیدا میکند. خانوادهها در شبهای بلند زمستان به دیدار اقوام، آشنایان و دوستان رفته و با صمیمیت و لذتی خاص به گفتگو میپردازند. در این شبنشینیها زنان در یک طرف کُرسی، کودکان در کنار هم و مردان خانواده نیز در طرف دیگر کرسی نشسته و با یکدیگر و یا به صورت جمعی گفتگو میکنند. از همه چیز صحبت میشود. گاهی فقط چند نفر از بزرگترها صحبت میکنند و گاهی نیز بر سر موضوعی خاص، همهی حاضران از بزرگ و کوچک اظهارنظر مینمایند؛ ولی معمولا یکی از مردان حاضر در مهمانی که باسوادتر و خوشسخنتر از سایرین است بیشتر از همه صحبت میکند. افراد ابتدا از کارهای روزانه خود صحبت میکنند و در خلال آن، خاطراتی نیز از درگذشتگان و یا خاطرات سالهای قبل خود را بیان مینمایند. بیان داستانهای افسانهای و یا حوادث تاریخی که خان آبادی ها به آن مَتل میگویند یکی از مهمترین مواردی است که در این مهمانیها صحبت میشود. این داستانها که توسط بزرگترها و باسوادترهای محفل بیان میشود معمولا بسیار جذاب و شیرین است و حین بیان آن سکوت مطلق بر جمع حاکم شده و همگی سراپا گوش میشوند. از ضروریات شبنشینیها در خان آباد ، تناول انواع و اقسام خوردنیهای لذتبخش است که در فارسی به آن «شَب چَره» و در خان آبادی « شِوچِرَ» میگویند. ترتیب کار به صورت است که بعد از خوردن چای و کمی گفتگو ، زن میزبان به اندرونی رفته و با یک مَجْمَعه(مجمع) بزرگ که حاوی بشقابهایی از تنقلات رنگارنگ است وارد اتاق مهمانان میشود و بشقابها را به طرز مناسب بر روی کرسی و در مقابل مهمانان و سایر افراد قرار داده و با تعارف و اصرار از آنها درخواست میکند که این تنقلات را میل کنند. شِوچِرَ در خان آباد از خوردنیهای مختلف و گستردهای تشکیل شده این خوردنیها عبارتند از: مغز گردو، مغز بادام، مغز هستهی زردآلو، ، شاهدانه، نخودچی، کشمش، برگه سیب و زردآلو، آلو، سنجد، گندم بو داده، سیب، انگور و ... . خانوادههایی که وضع مالی بهتری دارند تنقلات دیگر همچون پسته، انواع تخمه و ... را نیز برای پذیرایی از مهمانان خود تهیه مینمایند. زندگی با مهربانان یاد باد خلوت آرام جانان یاد باد بوسه ی مادر گل آهنگ پدر مهربانیهای آنان یاد باد نکته ی شیرین شنیدن روز وشب از لب شیرین دهانان یاد باد خانه باغی بود وما گلهای باغ دست گرم باغبانان یاد باد كودكان كوچه با ما در خروش یاد آن شیرین زبانان یاد باد www.khanabad.irدسته‌بندی مرکزی سایر ویژگیهای اجتماعی کلید‌واژه برخی آداب رسوم زمستان روستای خان آباد 88K بازدید

حسن صفریمعرفی و اجرای نحوه کارکرد خرمنکوب قدیمی (بَردو)«بردو» صنعتی پرکاربرد دیروز وابزارناشناخته موزه های امروز خرمنکوب های سنتی که در اصطلاح محلی ˈ بَردو ˈ نامیده می شدند در واقع یک ماشین دست ساز چوبی بودند که به وسیله دو گاو و یا دو الاغ بر روی خرمن غلات کشیده و موجب خرد شدن ساقه ها و جدا شدن دانه های گندم از خوشه ها می شد.

محمد ناصری فردسیر هنر کهن ایران به دیگر نقاط جهاندر گذشته های دور هنر یک زبان مشترک جهانی بوده است.

نادر چقاجردیغار چال نخجیرغار چال نخجیر در 8 کیلومتری شمال شرق شهر دلیجان قرار دارد. طول کلی غار حدود 1800 متر عنوان شده است که حدود 1200 متر آن قابل بازدید میباشد.

تقی قاسمیننه پیر و چرخ نخ ریسی(دوک dok) در باور اهالی روستای خان آباددر باور اهالی روستای خان آباد،در اولین روز بعد از ششله یعنی هفتم اسفند ماه ننه پیر از پشکل پناه می آید و دوک نخ ریسی چوبی خود را آتش میزند تا به آب شدن یخها کمک کند و گرمابخش زمین باشد

تقی قاسمیپخت نان شب عید در روستای خان آبادپخت نان شب عید از جمله فعالیت های بانوان روستای خان آباد از قدیم تا به حال است.در گذشته روستائیان تمام مایحتاج نان خود را طبخ می كردند.در واقع زنجیره تولید گندم تا پخت نان (شامل كشت،داشت و برداشت گندم به عنوان ماده اصلی پخت نان، آسیاب كردن گندم و در نهایت تولید نان) توسط مردم روستا انجام میشد.

تقی قاسمیرفتن به میهمانی های شبانه، #شب_نشینی و خوردن #شب_چرهشب نشینی از کارهای متداول اهالی خان آباد است. شب نشینی در اواخر #پاییز و فصل زمستان بیشتر صورت میگیرد چرا که عموما در روستاها بعد از برداشت محصول در فصل پاییز، اوقات فراغت و بیکاری روستائیان آغاز شده و تا پایان زمستان ادامه پیدا میکند.

تقی قاسمیسد روستای خان آبادسد روستای خان آباد یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان خمین است،آب موجود در سد از سرچشمه دیریزنو خان آباد تامین میشود .از شروع فصل پاییز تا اواسط بهار آب چشمه وارد سد می شود و کشاورزان روستای خان آباد در فصلهای کم آب از این آب برای کشاورزی استفاده میکنند .این سد به دلیل قرار گرفتن در مسیر مهاجرت پرندگان به یک پناهگاه موقت پرندگان مهاجر نیز تبدیل شده است.

تقی قاسمیتهیه شیره انگور ،روستای خان آبادمراسم تهیه شیره انگور توسط بانوان روستای خان آباد روستای خان‌آباد از توابع شهرستان خمین است که بانوان با حضور در باغ‌های انگور و تاکستان‌های روستا، انگورها رسیده و مرغوب را برداشت کرده و به محلی مناسب که معمولا حیاط خانه روستایی است انتقال می‌دهند و به تمیز کردن و شستن آنها می‌پردازند.در برداشت و تمیز کردن و همچنین شستشوی انگورها، تمام اعضای خانواده از کودکانی که توانایی کمک دارند تا بزرگترها و مردان شرکت و با صمیمیت خاصی با یکدیگر همکاری می‌کنند، در بعضی از مواقع نیز همسایگان به کمک می‌آیند که در گذشته

تقی قاسمیبانوان ارزشمند و سرمایه های انسانی در عرصه هنر و فرهنگ این مرزو بومخاله آرا در حقیقت یكی از چهره های ماندگار خان آباد است،خاله آرا بدون کوچک ترین چشم داشتی به کمک بانوان روستا میرفت و در کلیه کارهای روزمره یاری گر خانواده های روستایی بود.

تقی قاسمیشروع فصل تولید قره قوروت در روستای خان آبادهرساله در اوایل تیرماه و هم زمان با گرم شدن هوا، بانوان روستای خان آباد اقدام به تهیه قره قوروت آفتابی می کنند

تقی قاسمیشروع فصل تولید کشک خشک در روستای خان آباداواسط تیرماه،همزمان با گرم شدن هوا و بالا رفتن کیفیت شیر به علت مصرف دامها از علوفه تازه ،تهیه کشک در روستای خان آباد آغاز می شود.

محمد حمزه لوروستای تاریخی لکان ( شهرستان خمین)روستای تاریخی لکان در کنار کوه های الوند لکان ٬نسار و پرگز قرار گرفته و به همین دلیل از آب و هوای بسیار لطیفی در تابستان بهره مند است. لکان دو اثر تاریخی ثبت شده در میراث فرهنگی دارد.

محمد رفیعیغارتاریخی آقداش

محمد حمزه لومنطقه حفاظت شده الوند لکان (خمین)منطقه حفاظت شده الوند لکان در شهرستان خمین استان مرکزی یکی از مهم ترین زیستگاه های پرندگان استان مرکزی است.

امیر کهلوییمعرفی روستای جورقین

محمد رفیعیطبیعت زمستانی از روستاهای ساوهروستای آقداش جزو استان مركزی،در ارتفاع 1980 از سطح دریا...