جستجو

سخنرانی دکتر محمد روشن در جشنواره مردم شناسی روستای خان آباد

متن سخنرانی دكتر محمد روشن عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در جشنواره مردم شناسی روستای محمدیه ( خان آباد ) 10/1/1388 بسم الله الرح...

تقی قاسمیدوشنبه 10 اسفند 1388 | 15 سال پیشمتن سخنرانی دكتر محمد روشن عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در جشنواره مردم شناسی روستای محمدیه ( خان آباد ) 10/1/1388 بسم الله الرحمن الرحیم * والتین و الزیتون * و طور سینین * و هذا البلد الامین * لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم با عرض سلام و ارادت خدمت شما عزیزان همشهری شركت كننده در جشنواره روستایی روستای محمدیه ( خان آباد ) و با عرض تبریك حلول سال نو و امید سالی پربركت برای همه ملت ایران به ویژه كشاورزان عزیز كه همیشه سر به آسمان الهی داشته و از او مدد باران رحمت و نزول به هنگام آن را دارند و خوشبختانه هم اكنون شاهد ریزش بركت باران بهاری به دشت شما هستیم . بر خی از ازمنه ، امكنه ، مقولات و امور دارای شرافت ذاتی هستند و در هر حال شریف و ستودنی می باشند مقوله ای مانند عدالت دارای حسن و شرافت ذاتی است و لذا هر انسانی با هر اعتقادی و با در هر منطقه جغرافیایی آن را تحسین نموده و نسبت بدان آرمان خواهی می كند ؛ و برخی دیگر از آنها دارای شرافت ذاتی نبوده ولی به دلیل یا دلایلی دارای شرافت می شوند كه این نوع شرف ، شرف عارضی است ، همه مخلوقات الهی آیات تكوین می باشند و از خرد و كلان آن ما را به ذات اقدس الهی رهنمون بوده ولی در مكتب ما بعضی از مكان ها به دلایلی ستوده شده اند ، در آیاتی كه در طلیعه سخن قرائت نمودم به مخلوقاتی از جمله انجیر ، زیتون ، طور و مكه قسم یاد شده است كه به نظر می رسد از جمله دلایلی كه اولاً نام مكه بلد امن گذاشته شده است و فی الواقع سرزمین امن و امانی برای نوع بشریت شده است هبوط آدم ابوالبشر و باز شناسی آدم از حوا و نقطه اتصال آن دو به یكدیگر است ؛ ثانیاً محل نجات قوم موسی از غرق در دریای متلاطم امتحان ذات باری است ؛ ثالثاً محل نزول وحی الهی بر اشرف مخلوقات نبی مكرم اسلام (ص ) است و به دلایلی دیگر كه در این مختصر نمی گنجد ، به هر حال در همین ارض مقدس و بلد امن هم ابولهب بوده هم ابوطالب ، هم ابوذر بوده و هم كعب الاحبار ، هم ابوتراب (ع ) بوده و هم ابوجهل ؛ اما آنچه باعث ماندگاری نام مكه شده است یكی اتفاقات مهم و دیگری حضور افراد مفید و موثر در عرصه های مهم اجتماعی است ، در جهان فعلی و در قرن 21 ، به دلیل حضور و بروز جهانی مرحوم حضرت امام خمینی ( ره ) قرن ، قرن خمینی شده و به همین دلیل نام خمین در همه جهان طنین افكن شد و اكنون همه ما به نوعی به آن مفتخریم . آن روز كه امام قصد حركت داشت هیچ كس تصور نمی كرد كه جهان متاثر از او شود و در ایران به یك انقلاب و تغییر بزرگ بیانجامد ولی با همت بلند او این اتفاق مبارك می افتد ، چه كسی تردید دارد كه نمی توان با تربیت نسلی عالم و فرهیخته از این روستا جهان را از خود متاثر ساخت ، شاید در بدو امر این نگاه بلند پروازانه باشد ولی به هیچ وجه چنین نبوده و نیست ، با نگاهی به تاریخ در می یابیم كه در تاریخ مكرر در مكرر چنین اتفاقاتی افتاده است . در بین جامعه شناسان ، ابن خلدون به عنوان پدر علم جامعه شناسی معتقد است : روستاییان اساس هر جامعه هستند و برای آن دلایلی را نیز ذكر می كند كه از آن جمله می توان به : خودكفایی ، تهیه نان و مایحتاج روستاییان در خود روستا ، عدم اتكاء به شهر و شجاعت روستاییان و ... اشاره نمود . اما متاسفانه گاهی متولدین روستا و پرورش یافتگان آن ، تلاش می نمایند كه حضور و پرورش خود در روستا را فراموش و حتی انكار كنند و فكر می كنند اگر القاء یا اعلام نمایند برای رسیدن به مراحل بالای علمی یا اجتماعی از بهترین امكانات آموزشی استفاده نموده اند این هنر است در حالی كه هنر وصول به مراحل بالای انسانی و علمی از بین كمترین و ابتدایی ترین امكانات است ، اگر فرزند روستا با برخورداری از یك امكان پایین توانست به مدارج بالای علمی برسد و در مقام رقابت از گروه برخوردار پیشی گیرد این هنر است و باید به این ترقی افتخار نمود ولی در برخی موارد می بینیم فرزندان روستا به عناوین پزشك یا مهندس یا هر عنوان مناسب دیگری منتسب شده اند و سپس القاء می شود كه روستا كجاست ، چه ویژگی هایی دارد ؟ در سال 78 كه از سوی رییس جمهور وقت پیشنهاد نامگذاری سال جدید میلادی به نام سال گفتگوی تمدن ها شده بود ما در دانشگاه شهید بهشتی تصمیم گرفتیم كلیه دانشجویان غیر ایرانی شاغل به تحصیل در دانشگاه های ایران را به دانشگاه دعوت كرده و با حضور سفراء و نمایندگی های فرهنگی ایشان جلسه مقدماتی گفتگوی تمدن ها را تشكیل دهیم و لذا بر اساس عرف دیپلماتیك باید پرچم همه كشور های حاضر را در محل همایش نصب كرده و در معرض دید قرار می دادیم ، همه پرچم ها را تهیه و برای ساخت سفارش دادیم لیكن به دلیل آنكه در آن سال هنوز كشور گابن در ایران سفارتخانه یا نمایندگی نداشت ، سفارت عربستان بر اساس توافقی كه با گابن داشت امور اتباع گابن را به نمایندگی انجام می داد به همین دلیل برای دسترسی به پرچم گابن مشكلاتی پدید آمد و ساخت آن با تاخیر مواجه شد تا جایی كه پرچم گابن آخرین پرچمی بود كه در سمینار و پس از 30 دقیقه از آغاز مراسم نصب شد ولی جالب این جا بود كه تنها دانشجوی گابنی اعلام نمود كه تا مادامی كه پرچم كشورم در این جا نصب شود خودم به عنوان نماد در بین پرچم ها می ایستم ، به هر شكل بنا به اصرار وی این خواسته او اجابت شد ولی هنگامی كه پرچم كشورش وارد سالن شد با احترام خاصی به سوی حامل پرچم رفت و با بوسیدن پرچم و اخذ و نصب آن در جای قبلی خود همه سالن را به وجد آورد و با این حركت خود با افتخار به گذشته خودش و ملیت اش همه را نیز متوجه كشورش نمود ، این حركت ستودنی مارسیل دانشجوی رشته كامپیوتر دانشكده مهندشی و علوم كامپیوتری دانشگاه شهید بهشتی همیشه به خاطر حاضرین در همایش خواهند ماند و همه از او ستایش می نمایند . اما همانطور كه گفته شد برخی ملیت ، خانواده و گذشته خود را فراموش و یا حتی انكار می كنند . در روستا و با كار كشاورزی و دامپروری شاید زمینه های تفكر در آیات تكوین فراهم تر باشد ولی به هر شكل مشاهده می شود كه بخش عظیمی از انبیاء الهی چوپان بوده اند ، موسی ، شعیب ، محمد ( ص) و دیگر انبیاء به شغل های چوپانی و كشاورزی اشتغال داشته اند و شاید ذكر این نكته هم خالی از لطف نباشد كه غالب پیامبران الهی و تغییر دهندگان و مصلحان بشر یتیم بوده اند و این باز نشان می دهد مردان بزرگ و زنان صاحب نام لزوماً از بطن امكانات و رفاه رشد و تكوین نمی یابند بلكه عموماً از بین طبقات متوسط و مایل به پایین و تهیدستان می باشند . این روستا افتخار دارد كه در حال حاضر افرادی با مدارج بالای تحصیلی دانش آموخته ویا در حال تحصیل می باشند ، برای این روستا با حدود 140 خانوار ساكن افتخار بالایی است كه از فرزندان ساكنین همین الآن 4 نفر دانشجوی دكتری تخصصی ( Ph.D) و 7 نفر دارای درجه دكتری و به تعداد زیادی فوق لیسانس و كارشناس دارد ، این اتفاق بسیار خوب و ستودنی است ولی باید با همت بالای شما و هم اندیشی كه صورت می گیرد راهكارهای مناسبتری برای توسعه روستا اندیشید ؛ البته به عنوان یك جمله معترضه باید بگویم كه این روستا از قبل دارای پیشینه و سوابق ارزشمندی بوده و حتی در برخی موضوعات از امروز خودجلوتر بوده است ، بزرگان و معمرین روستا حتماً به خاطر دارند كه تا 42 سال قبل یعنی سال 1346 این روستا دارای 3 پزشك مقیم مرد و زن بوده است و همه ایشان به یاد دارند كه حكیم یوسف ، حكیم نورالله و حكیمه نوش آفرین 3 پزشك روستایی مقیم بودند كه تا اطراف روستاهای اراك ، شازند و الیگودرز هم برای درمان بیماران خود یا به روستا مراجعه داشتند و یا در مواردی كه مریض قابل انتقال به روستا نبود حكیم را با تشریفات خاص به بالین مریض می بردند ، این افراد چنان متبحر و حاذق بوده اند كه در غیاب حكیم یوسف خمینی حتی مراجعینی از شهر داشته اند ولی متاسفانه اكنون روستا دارای پزشك مقیم نیست ، اگر چه انقلاب اسلامی آبادانی را با جهاد سازندگی به روستاها به ارمغان آورد ولی این روستا در قبل از پیروزی انقلاب دارای مسجد ، مدرسه ، حمام لوله كشی شده و بهداشتی ، قبرستان حصاركشی شده و مناسب ( این قبرستان با اقدام محوری یكی از شهیدان بنام نورالله كمانی بازسازی و حصاركشی شد و اكنون او نیز در همین قبرستان مدفون است . ) ، لوله كشی روستایی و منبع آب آشامیدنی بوده است كه نقایص موجود و یا ترمیم آن از سوی جهاد یا مشاركت مردمی تاكنون بازسازی یا ترمیم و یا راه اندازی شده است . با توجه به فعالیت های دهداری و توان بالای دهدار روستا آقای روح الله قاسمی كه تشكیل این جشنواره ، ایجاد سایت و به سازی محیط عمومی روستا از جمله فعالیت های توسعه ای ایشان است ، البته حتماً ایشان نیز از تعامل خوبی با سایر نخبگان ، ساكنین با تجربه و بزرگان روستا برخوردار است ؛ تلاش كرد تا با راه اندازی طرح های توسعه ای مناسب برای سال های كم آبی یا خشكسالی روستا اقدامی نمود تا از بیكاری كه مقدمه مهاجرت به شهر است جلوگیری كرد . به نظر می رسد با وجود تخصص های مختلف و اراده جدی و نشاط دهدار و سایر جوانان روستایی با حمایت معمرین و صاحبان سرمایه بتوان ماندگاری در روستا را با اشتغال مناسب و درآمد مطلوب ، از مهاجرت روستاییان جلوگیری كرد ، به نظر می رسد در حال حاضر حدود 1000 خانوار وابسته به روستا در خمین ، تهران ، اراك و سایر شهرهای كشور وجود دارد كه اگر فقط صدقه هایی كه هر خانوار می دهد تجمیع و در روستا با رعایت جوانب شرعی آن هزینه شود ماهیانه بین 5 تا 10 میلیون تومان خواهد شد ، اكنون این اتفاق با همكاری نماینده محترم مردم خمین و برخی از خیرین مقیم تهران با تاسیس موسسه خیریه مهر گستران خوبان كمره به عمل آمده و با تاسیس حسابی در بانك نسبت به جمع آوری صدقات خانواده های خمینی مقیم تهران اقدام و تاكنون دو فقره كمك های خوبی به دانش آموزان بی بضاعت خمین شده است و پیش بینی می شود با تبلیغ ، توسعه و اعتماد سازی بیشتر ، توان و پتانسیل بالایی را ایجاد كرد تا شاهد اتفاقات بهتری در جهت رفاه حال طبقه مستضعف بود . البته خوشبختانه در روستا به آن شكل فقری نیست ولی می توان همین امكانات را در جهت سازندگی روستا گسیل داشت و با نظارتی كه از سوی دهداری و بزرگان روستا صورت می گیرد بتوان حركت های پایایی را ایجاد و روستایی نمونه و در خور داشت . بارعایت نظر مجتهدین عظام و مقررات مالیاتی با اخذ مجوزهای لازم می توان خمس، زكات و مالیات خانواده های وابسته را تجمیع و با نظر خود آنان در راستای ارتقای سطح عمران و آبادانی روستا آنها را مصرف كرد و ملاحظه خواهید كرد كه حداقل سالی 50 تا 100 میلیون تومان بودجه تامین نمود . اگر چه این روستا دارای فرزندان شایسته ای و موثری در سطح ملی است و به علت عدم احصاء كامل نام آنان ترجیح می دهم نام آنان را نیاورم ، اگر چه همیشه از ناحیه نخبگان و برجستگان هر جامعه ای به ویژ جوامع ایرانی مساله حسادت و رقابت های نابجا و غیر صحیح به عنوان مشكلی آزار دهنده مطرح بوده و می باشد و به قول مرحوم شهید مطهری ، قصه ما قصه همان ماشین دودی شهر ری است كه تا مادامی كه راكد و ساكن است كسی به آن كاری ندارد ولی به محض حركت بچه ها به سوی آن سنگ پرتاب می كردند و متاسفانه گاهی مشاهده می شود به جای ستودن این موفقیت ها و غبطه به حال آنان ، حسادت ها برانگیخته و كاری می شود كه نخبگان گریزان از مولد خود باشند . امیدوارم با تواضع نخبگان و دوری از تكبر و قدر شناسی مردم ، این مشكل در این روستا نباشد . ولی به نظر می رسد باید نام شهیدان این روستا كه ما هگمی مدیون آن بزرگواران بوده و هستیم را ذكر تا مجلس ما معطر به نام آنان شده و یكی از بزرگترین و افتخار بی بدیل خود را مرور كنیم : 1- شهید نورالله كمانی ( 17 شهریور 1357 و از شهدای انقلاب اسلامی ) 2- شهید خسرو زارع 3- شهید محمد رضا زارع ( خانواده 2 شهید ) 4- شهید نجف علی عزیزی 5 – شهید نبی قاسمی ( فرزند منصور ) 6- شهید نبی قاسمی ( فرزند علی میرزا ) 7- شهید عطاء عزیزی 8- شهید محمود ربیعی 9- شهید جواد حیدری 10- شهید نایب علی ربیعی 11- شهید مطلب پشتیبان 12- شهید حسین امانی 13- شهید ترابعلی جمشیدی 14- شهید مرتضی قاسمی 15- شهید قربانعلی محسنی 16- شهید علی ربیعی 17- شهید مصطفی كوچكی 18- شهید داود اسدی . این جانب با سه نفر از این عزیزان در خط پدافندی كردستان و در عملیات خیبر در طلاییه و محرم در منطقه فكه و برادر آزاده حشمت الله قاسمی در عملیات رمضان در جبهه محشور بوده ام و انصافاً مایه مباهات بودند و من به كرات به دلاوری شهید عطاء عزیزی غبطه خورده ام . شهادت شهید نورالله كمانی در سال های انقلاب اسلامی از یك طرف مبین روحیه حاكم بر مردم روستا بود و از سوی دیگر شهادت او باعث روشنگری و اتخاذ مواضع صریح و انقلابی از سوی مردم روستا شد و تا مدت ها در روستا با برگزاری مراسم یادمان ، روشنگری صورت می گرفت و به همین دلیل دین بیشتری نسبت به آن شهید عزیز داریم . پایان عرائضم را به حكایتی از باب هفتم گلستان سعدی در باب تعلیم و تربیت مزین مینمایم كه فرمود : حكیمی را پسران پند همی داد كه جانان پدر : هنر آموزید كه ملك و دولت دنیااعتماد را نشاید ، و سیم و زر در سفر محل خطر است ، یا دزد بیكار ببرد یا خواجه به تفریق بخورد ، اما هنر چشمه زاینده است و دولت پاینده و گر هنرمند از دولت بیافتد غم نباشد كه هنر در نفس خود دولت است ، هر جا كه رود قدر بیند و در صدر نشیند و بی هنر ، لقمه چیند و سختی بینند . سخت است پس از جاه تحكم بردن خو كرده به ناز جور مردم بردن وقتی افتاد فتنه ای در شام هر كس از گوشه ای فرا رفتن روستا زادگان دانشمند به وزیری پادشاه رفتند پسران وزیر ناقص عقل به گدایی به روستا رفتند از همه شركت كنندگان ، برگزار كنندگان به ویژه دهداری محترم روستا كه به نظر می رسد از فعالترین دهداری ها و نمونه هستند ، تقدیر و تشكر می نمایم . www.khanabad.ir www.drroshan.irدسته‌بندی مرکزی سایر ویژگیهای اجتماعی کلید‌واژه سخنرانی دکتر محمد روشن جشنواره مردم شناسی روستای خان آباد 89K بازدید

حسن صفریمعرفی و اجرای نحوه کارکرد خرمنکوب قدیمی (بَردو)«بردو» صنعتی پرکاربرد دیروز وابزارناشناخته موزه های امروز خرمنکوب های سنتی که در اصطلاح محلی ˈ بَردو ˈ نامیده می شدند در واقع یک ماشین دست ساز چوبی بودند که به وسیله دو گاو و یا دو الاغ بر روی خرمن غلات کشیده و موجب خرد شدن ساقه ها و جدا شدن دانه های گندم از خوشه ها می شد.

محمد ناصری فردسیر هنر کهن ایران به دیگر نقاط جهاندر گذشته های دور هنر یک زبان مشترک جهانی بوده است.

نادر چقاجردیغار چال نخجیرغار چال نخجیر در 8 کیلومتری شمال شرق شهر دلیجان قرار دارد. طول کلی غار حدود 1800 متر عنوان شده است که حدود 1200 متر آن قابل بازدید میباشد.

تقی قاسمیننه پیر و چرخ نخ ریسی(دوک dok) در باور اهالی روستای خان آباددر باور اهالی روستای خان آباد،در اولین روز بعد از ششله یعنی هفتم اسفند ماه ننه پیر از پشکل پناه می آید و دوک نخ ریسی چوبی خود را آتش میزند تا به آب شدن یخها کمک کند و گرمابخش زمین باشد

تقی قاسمیپخت نان شب عید در روستای خان آبادپخت نان شب عید از جمله فعالیت های بانوان روستای خان آباد از قدیم تا به حال است.در گذشته روستائیان تمام مایحتاج نان خود را طبخ می كردند.در واقع زنجیره تولید گندم تا پخت نان (شامل كشت،داشت و برداشت گندم به عنوان ماده اصلی پخت نان، آسیاب كردن گندم و در نهایت تولید نان) توسط مردم روستا انجام میشد.

تقی قاسمیرفتن به میهمانی های شبانه، #شب_نشینی و خوردن #شب_چرهشب نشینی از کارهای متداول اهالی خان آباد است. شب نشینی در اواخر #پاییز و فصل زمستان بیشتر صورت میگیرد چرا که عموما در روستاها بعد از برداشت محصول در فصل پاییز، اوقات فراغت و بیکاری روستائیان آغاز شده و تا پایان زمستان ادامه پیدا میکند.

تقی قاسمیسد روستای خان آبادسد روستای خان آباد یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان خمین است،آب موجود در سد از سرچشمه دیریزنو خان آباد تامین میشود .از شروع فصل پاییز تا اواسط بهار آب چشمه وارد سد می شود و کشاورزان روستای خان آباد در فصلهای کم آب از این آب برای کشاورزی استفاده میکنند .این سد به دلیل قرار گرفتن در مسیر مهاجرت پرندگان به یک پناهگاه موقت پرندگان مهاجر نیز تبدیل شده است.

تقی قاسمیتهیه شیره انگور ،روستای خان آبادمراسم تهیه شیره انگور توسط بانوان روستای خان آباد روستای خان‌آباد از توابع شهرستان خمین است که بانوان با حضور در باغ‌های انگور و تاکستان‌های روستا، انگورها رسیده و مرغوب را برداشت کرده و به محلی مناسب که معمولا حیاط خانه روستایی است انتقال می‌دهند و به تمیز کردن و شستن آنها می‌پردازند.در برداشت و تمیز کردن و همچنین شستشوی انگورها، تمام اعضای خانواده از کودکانی که توانایی کمک دارند تا بزرگترها و مردان شرکت و با صمیمیت خاصی با یکدیگر همکاری می‌کنند، در بعضی از مواقع نیز همسایگان به کمک می‌آیند که در گذشته

تقی قاسمیبانوان ارزشمند و سرمایه های انسانی در عرصه هنر و فرهنگ این مرزو بومخاله آرا در حقیقت یكی از چهره های ماندگار خان آباد است،خاله آرا بدون کوچک ترین چشم داشتی به کمک بانوان روستا میرفت و در کلیه کارهای روزمره یاری گر خانواده های روستایی بود.

تقی قاسمیشروع فصل تولید قره قوروت در روستای خان آبادهرساله در اوایل تیرماه و هم زمان با گرم شدن هوا، بانوان روستای خان آباد اقدام به تهیه قره قوروت آفتابی می کنند

تقی قاسمیشروع فصل تولید کشک خشک در روستای خان آباداواسط تیرماه،همزمان با گرم شدن هوا و بالا رفتن کیفیت شیر به علت مصرف دامها از علوفه تازه ،تهیه کشک در روستای خان آباد آغاز می شود.

محمد حمزه لوروستای تاریخی لکان ( شهرستان خمین)روستای تاریخی لکان در کنار کوه های الوند لکان ٬نسار و پرگز قرار گرفته و به همین دلیل از آب و هوای بسیار لطیفی در تابستان بهره مند است. لکان دو اثر تاریخی ثبت شده در میراث فرهنگی دارد.

محمد رفیعیغارتاریخی آقداش

محمد حمزه لومنطقه حفاظت شده الوند لکان (خمین)منطقه حفاظت شده الوند لکان در شهرستان خمین استان مرکزی یکی از مهم ترین زیستگاه های پرندگان استان مرکزی است.

امیر کهلوییمعرفی روستای جورقین

محمد رفیعیطبیعت زمستانی از روستاهای ساوهروستای آقداش جزو استان مركزی،در ارتفاع 1980 از سطح دریا...